سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 602

اذا اردت ان تصلی صلاه اللیل، فأعلم ان الوضوء شرط له، اما لا یجب لک» این که این شرط را أتیان کنی، برای این که مشروط بر تو واجب نیست و نماز شب لزوم ندارد.

به عبارت روشن تر بحث ما در باب مقدمۀ واجب اولا بعد احراز المقدمیه است و ثانیا در حکم غیری متعلق به مقدمه، اما این وجوب شرطی که شما در باب وضو نسبت به نماز می دهید، مربوط به مرحلۀ مقدمیت است، وجوب شرطی یعنی«هذا شرط هذه مقدمه» و یتوقف نماز شب بر این مقدمه. وجوب شرطی مربوط به مرحلۀ موضوع مقدمیت است؛ اما بحث ما بعد احراز المقدمیه در تعلق حکم غیری به مقدمه است، بعد از این که شرطیت احراز شد، قائل به ملازمه در باب مستحب می گوید: «الوضوء مستحب غیری» در عین این که«واجب شرطی». وضو دو حکم دارد«واجب شرطی ای مقدمه» بعد«کونه مقدمه مستحبه غیریه» به لحاظ ملازمه ای که بین استحباب ذی المقدمه و استحباب غیری مقدمه وجود دارد. لذا چنین شبهه ای در باب مقدمۀ مستحب اگر به ذهن آمد، به این کیفیت قابل جواب است. اما مقدمه الحرام تقریبا پنج تا قول در باب مقدمه الحرام وجود دارد که باید این اقوال بررسی بشود و مسأله هم مبتلا به هست تا ببینیم کدام یکی از اینها قابل قبول است؟

پرسش:

1 - مراد از«لو لا وجوبه شرعا لما کان شرطا» را تقریب نمایید.

2 - راههای مختلف استکشاف شرطیت شرعیه را بیان کنید.

3 - بر فرض عدم قول به ملازمه، وجوب غیری وضؤ در نمازهای مستحبی به چه کیفیتی ثابت می شود؟

4 - چرا بحث از مقدمۀ واجب و وجوب شرعی آن قبل از احراز مقدمیت ناتمام است؟