سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 71

حرفی به حسب واقعیت مقیّد به قید یوم الجمعه است.

پس چه معنا دارد که بگویید که اگر تقیید بخواهد واقع شود، لحاظ استقلالیت لازم است، مگر تقیید دست متکلم است، که لحاظ استقلالیت بخواهد بکند؟ بعد سراغ جمل انشائیه می رسیم که البته به این وضوح نیست اما در جمل خبریه مسأله خیلی روشن است، چه جملۀ خبریه اسمیه باشد و چه جملۀ خبریه فعلیه باشد تقییدها واقعیاتی است که متکلّم در مقام حکایت و نقل آن واقعیات را بیان می کند. و واقعیات را هم که بررسی می کنیم، مقیّد به این قیدها، معانی مستقل به مفهومیت نیست، بلکه مقیّد به این قیدها، عبارت از معانی حرفیه است. پس دقت در جملۀ«زید قائم یوم الجمعه» یا جملۀ فعلیۀ«ضرب زید عمروا یوم الجمعه» این را اقتضا می کند که اصلا تقیید به عالم لفظ هیچ گونه ارتباطی ندارد و صرفا الفاظ حاکی از آن واقعیات هستند اما جمل انشائیه نیاز به توضیح بیشتر دارد، که ان شاء الله عرض می کنیم.

پرسش:

1 - نزاع بین مشهور و شیخ انصاری(ره) در جملۀ شرطیه در چیست؟

2 - اولین راه طرح قرینه عقلیه در کلام شیخ را بیان کنید.

3 - آیا بعث یک معنای حرفی است؟ حقیقت آن را توضیح دهید.

4 - قیود موجود در جمله ها مربوط به لفظ است یا حاکی از واقعیت است؟ توضیح دهید.