سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 86

درس سیصد و پنجاه و هشتم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

بررسی قول بعث مطلق و جواب آن

بحث در قرینۀ عقلیه ای بود که موجب تصرف در ظاهر قضیۀ شرطیه شود. از دو طریق، قرینۀ عقلیه ذکر شد که عمده طریق دوم بود که مورد تمسّک مرحوم شیخ انصاری(ره) واقع شد و ملاحظه فرمودید که هر دو طریق ناتمام بود.

یک طریق سومی هم هست که شاید قابل بیان نباشد ولی از باب اینکه ذکر شده باشد، بد نیست و آن این است که قائل می گوید: هیئت«اکرم» فی نفسه، یک بعث مطلقی را دلالت می کند مثل سایر موارد. وقتی که خداوند می فرماید: «أَقِیمُوا الصَّلاهَ» ، این یک بعث مطلق است و قید و شرط همراهش نیست. در«اکرم زیدا» هم همین بعث مطلق مطرح است و اگر شما بخواهید این مطلق را تقیید کنید، کانّ یک تناقضی بین صدر و ذیل تحقق پیدا می کند، مخصوصا اگر تعلیق را بعد از هیأت مطرح کنید. اگر به جای«ان جائک زید فاکرمه» بگویید: «اکرم زیدا ان جائک» که تعلیق و تقیید«بعد الهیأه و بعد اطلاق الهیأه» مطرح باشد. اینجا کانّ یک تناقضی بین«اکرم» و بین«ان جائک» تحقق پیدا می کند. مفاد«اکرم» بعث مطلق است، مفاد هیئت، بعث مطلق است و شما با«ان جائک» می خواهید