سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 5 صفحه 9

درس سیصد و چهل و هفتم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

تحریر محل بحث در کلام محقق نائینی(ره)

برای تکمیل بحث، مناسب است که کلام مرحوم محقق بزرگوار نائینی(ره) را در این رابطه ذکر کنیم. کلام ایشان خیلی مفصل است، لکن اجمالی از کلام ایشان را عرض می کنیم. ایشان ابتداء برای تحریر محل نزاع و اینکه در شرط متأخّر، کدام شرط متأخّر داخل در محل نزاع است؟ چند مطلب را به عنوان تحریر محل نزاع ذکر فرموده اند.

مطلب اولشان این است که این چیزی را که مرحوم آخوند(ره) صاحب کفایه به عنوان قسم سوم و نوع سوم ذکر کردند و در مقام جواب برآمدند که عبارت از شرائط مأموربه و شرائط مکلّف به است، این شرائط مکلّف به از محل نزاع خارج است، یعنی بلااشکال شرط متأخّر در رابطۀ با آنها اشکالی ندارند و نه تنها اشکال ندارد، محل نزاع هم قرار نگرفته، برای اینکه شرائط مأموربه اگر تأخّر زمانی داشته باشد، مثل همان مثال صوم مستحاضه نسبت به اغسال لیلیۀ آتیه است، این شرائط با اجزاء چه فرق می کند؟ اگر مأموربه عبارت از یک مرکبی باشد که این مرکب، مجموعش در زمان واحد نمی تواند تحقق پیدا کند، بلکه مثلا هر جزئی از این مرکب در یک جزئی از زمان واقع می شود،