درسهایی از علوم قرآنی (طاهری) صفحه 75

و رسول خدا صلّي اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: «ويل لمن لاكها في فكّيه و لم يتأمّل فيها» «1».

يعني: «واي بر كسي كه كلمات قرآن را بر زبانش جاري سازد ولي در حقيقت و فهم آن تأمل نكند».

و در روايات ديگر مي‌خوانيم احاديث و روايات ما را به قرآن عرضه كنيد؛ هر حديثي كه با قرآن قابل تطبيق نباشد، كلام ما نيست؛ چنانكه امام صادق عليه السّلام فرمود:

«كلّ شي‌ء مردود إلي الكتاب و السّنّة و كلّ حديث لا يوافق الكتاب فهو زخرف» «2».

يعني: «هر چيزي بايد به كتاب و سنت برگردد و هر حديثي كه موافق كتاب (قرآن) نباشد باطل است».

و رسول خدا صلّي اللّه عليه و آله و سلّم فرمود:

«أيّها النّاس ما جائكم عنّي يوافق كتاب اللّه فأنا قلته و ما جائكم يخالف كتاب اللّه فلم أقله» «3».

يعني: «اي مردم! هر خبري كه از ناحيه من به شما رسيد و موافق با قرآن بود آن سخن من است و هر كلامي كه مخالف قرآن باشد من آن را نگفته‌ام».

از اين روايات نيز به خوبي استفاده مي‌شود كه قرآن براي مردم قابل فهم است؛ زيرا اگر مردم قرآن را نفهمند چگونه مي‌توانند روايات را با قرآن عرضه كنند و تشخيص بدهند كه موافق قرآن است يا مخالف آن، پس بايد اول معناي قرآن را بفهمند و سپس بتوانند روايات را با آن عرضه نمايند.

ج- ظاهر قرآن حجت نيست و فهم باطن آن هم مخصوص عده‌اي است‌

اشاره

در مقابل اخباريين كه اساسا قرآن را محترمانه رها كرده بودند، گروهي ديگر پيدا شدند كه آن را وسيله رسيدن به اهداف و اغراض خود قرار دادند، اينها براي هر چيزي (1) نور الثقلين، ج 1، ص 35.

(2) كافي، كتاب فضل العلم، باب الأخذ بالسنة و بحار، ج 2، ص 227.