سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 104

درس ششصد و سی و دوم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

تبیین اجمال مخصّص

اگر عامی به تخصیص متصل و یا به تخصیص مفصل مخصص شد، و مخصص عام از نظر عنوان و مفهوم، مردد و غیرمشخص باشد، در اینجا عدم تعیّن عنوان مخصص، گاهی به این صورت است که مخصص یک قدر متیقنی دارد که زائد بر آن قدر متیقن، مورد شک و تردید است(و به اصطلاح:) تردید بین اقل و اکثر در رابطۀ با عنوان مخصص مطرح است. و گاهی از اوقات تردیدش تردید بین المتباینین است، که قدر متیقن ندارد، بلکه دوطرف احتمال وجود دارد، و قرینه ای بر هیچ کدام وجود ندارد.

مثال اول که تردید بین اقل و اکثر باشد، مثل اینکه مولا به دنبال«اکرم العلما» متصلا و یا منفصلا بگوید: «لا تکرم الفساق من العلماء» و این مأمور و مکلف، در معنای فسق مردد باشد، که آیا فسق اختصاص دارد به کسی که مرتکب گناه کبیره و معصیت کبیره است یا اینکه اگر کسی مرتکب گناه صغیره هم شد«یکون فاسقا». قدر متیقن فسق، آن است که مرتکب معصیت کبیره باشد اما نسبت به