سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 153

درس ششصد و چهلم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

تفصیل مرحوم آخوند ره بین مخصّصات لفظیه و لبیّه

دلیلی بر جواز تمسّک به عام در شبهه مصداقیه مخصّص ذکر شده بود که جواب آنرا ملاحظه فرمودید لکن مرحوم آخوند(ره) در رابطه با مخصّص، تفصیلی بین مخصّصات لفظیه و بین مخصّصات لبیّه قائل هستند؛ گاهی مخصّص، لفظی است مثل همین مثالهایی که در این بحث زده می شد، و گاهی مخصّص، لبّی است. لبّی یعنی دارای لفظی نیست، لکن مثلا عقل ثبوت چنین مخصّصی را ادراک می کند، نه به معنای این که ادراک می کند که از ناحیۀ مولا چنین مخصّصی صادر شده است و به او نرسیده است بلکه عقل به عنوان این که خودش یکی از ادلۀ اربعه است، ادراک می کند که این عام باید محدود باشد، و مخصّصی برای این عام برحسب ادراک خود عقل وجود دارد و راهی است که خود عقل آن راه را به دست آورده است.

ایشان می فرمایند ما گفتیم: تمسّک به عام در شبهه مصداقیه مخصّص جایز نیست، این مطلب در مخصّصات لفظیه بود به همان کیفیّتی که دیروز ذکر کردیم اما اگر مخصّص، مخصّص لبّی باشد و از