سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 220

درس ششصد و پنجاه و یکم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

اتحاد وجودی در قضایای حملیه مؤوله

اکثریت قضایای حملیّه را قضایای حملیۀ غیرمؤوله تشکیل می دهد مثل«زید قائم» و«زید عالم» و امثال ذلک، بالاخره بین موضوع و محمول حداقل باید در رابطۀ با وجود خارجی اتحاد وجودی داشته باشد، دیگر در قضایای حملیه کمتر از اتحاد وجودی نمی تواند مطرح باشد و معنی اتحاد وجودی این است که موضوع از مصادیق و از افراد محمول است و چیزی که بین آن و محمول، نسبت مصداق و طبیعت داشته باشد، نسبت فرد و کلی باشد دیگر نمی توانیم نسبت اصطلاحی را در اینجا پیاده کنیم، برای این که نسبت نیاز به منتسبین متغایرین دارد و فرد و کلی آن هم با لحاظ وجودشان در خارج، هیچ گونه مغایرت وجودیه و مغایرت به لحاظ تحقّق در خارج بینشان نیست.

چطور می توانیم مسأله نسبت را مطرح کنیم ؟ در قضایای حملیۀ مؤوله اگر ما ظاهر قضیه را بگیریم و مؤول الیه آن را ملاک قرار ندهیم روی همین«زید له القیام» تکیه کنیم، دیگر کاری نداشته باشیم به این که یک کلمۀ«کائن» و یا«ثابت» و امثال ذلک در اینجا محذوف است، می توانیم بگوییم: