سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 244

درس ششصد و پنجاه و پنجم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

جواز تمسک به اصاله العموم در موارد شک

یکی دیگر از تنبیهات شبهه مصداقیه مخصّص این است که از کلام بعضی از فقها استفاده می شود که در برخی از موارد تمسّک به اصاله العموم می کنند، نه از باب این که شک در تخصیص داشته باشند، بلکه شکشان در رابطه با یک جهت دیگر است، اینها تمسّک به اصاله العموم می کنند و از راه اصاله العموم رفع شک در مورد مشکوک می کنند. گفتیم در مورد مشکوک، شک در رابطه با تخصیص نیست ولی در عین حال اصاله العموم راهگشا و رافع شک از غیر جهت تخصیص به نظر اینها هست. مثلا اگر در باب وضو و غسل فرض کنیم که یک دلیل خاصی نداشته باشیم که آن دلیل خاص بگوید که وضو حتما باید به ماء مطلق باشد غسل به ماء مطلق باشد، ما روی عدم وجود دلیل، در شک و تردید بمانیم که آیا همان طوری که وضوی به ماء مطلق صحیح است آیا وضوی به ماء مضاف هم«صحیح ام لا؟» همان طوری که غسل به ماء مطلق صحیح است آیا غسل به ماء مضاف هم «یکون صحیحا ام لا؟» اینها در این مورد گفته اند که ما از راه اصاله العموم می توانیم استکشاف کنیم