سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 315

افعال و حرکات و سکنات باشد. آنهایی که شنیده ایم: «معراج المؤمن، قربان کل التقی»، آنها آثار صلاه و نتایج صلاه است، و الا مأموربه در باب نماز، این مجموعه است، این مرکب است که قدرت هم مستقیما به خودش تعلق می گیرد، و مقدوریتش مقدوریت بدون واسطه است. در چنین جایی اگر تردید بین اقل و اکثر واقع شد، این همان مسأله ای است که شما در دوران بین اقل و اکثر ارتباطی در مباحث اشتغال ملاحظه فرمودید، که این محل بحث است بعضی قائلند که در اقل و اکثر ارتباطی، اصاله الاشتغال جریان پیدا می کند. بعضی معتقدند که در اقل و اکثر ارتباطی اصاله البرائه تحقق پیدا می کند. بعضی هم مثل مرحوم آخوند در کتاب کفایه تفصیل قائل می شوند، می فرمایند: برائت عقلیه جریان پیدا نمی کند، اما برائت شرعیه که مستند به حدیث رفع و امثال حدیث رفع است جریان پیدا می کند.

پس نتیجتا حکم دو قسم را بیان کردیم. در قسم اول مسلّم احتیاط لازم است، و در قسم دوم، مسأله مختلف فیه است، و مبتنی بر مسأله اقل و اکثر ارتباطی است. تا ان شاء الله برسیم به قسم سوم که عمده است.

پرسش:

1 - جواب نقضی مرحوم امام ره از محقق نائینی ره را بنویسید.

2 - خلاصۀ جواب حلی امام ره از مرحوم نائینی ره را بیان کنید.

3 - دلیل لزوم احتیاط در شک در محصّل چیست ؟

4 - حکم قسم دوم معلوم بالاجمال چیست ؟