سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 345

درس ششصد و هفتاد و دوم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

رفع مخالفت قضیۀ حقیقیه با قاعدۀ فرعیت

در قضیۀ حقیقیه در بادی نظر، یک شبهه ای به ذهن می رسد، و آن این است که از طرفی شما می گویید: موضوع در این قضیه، اختصاصی به افراد موجود بالفعل ندارد، و همان طوری که افراد محققه داخل در موضوع هستند، افرادی هم که بعدا وجود پیدا می کنند آنها هم داخل در موضوع هستند، و دخولشان در موضوع در عرض دخول همین افراد موجوده است حتی هیچ گونه تقدّم و تأخری مطرح نیست، از طرف دیگر می گویید که«ثبوت شیء لشیء فرع ثبوت المثبت له»، باید موضوع، ثبوت داشته باشد، تحقق داشته باشد، تا محمول بتواند حمل بر آن موضوع شود، و بین موضوع و محمول، اتحاد و هو هویت در عالم وجود تحقق داشته باشد. لذا ناری که ده سال بعد وجود پیدا می کند، چطور می تواند مشمول قضیه ای شود که امروز مخبر به آن اخبار می کند، و به عنوان«کل نار حاره» آن را متصف می کند«بانّه حار» درحالی که ناری نیست تا اتصاف به حرارت داشته باشد؟ این شبهه در بادی نظر به ذهن می آید.