سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 370

درس ششصد و هفتاد و ششم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

شفاهی نبودن خطابات قرآنیه

خطاباتی که در کتاب اللّه مطرح است، چه آن خطاباتی که مصدّر به کلمۀ«قل» نباشد و چه آنهایی که مصدّر به کلمۀ«قل» هست و در حقیقت، بعد از«قل» مقولش خطابی است که از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) صادر می شود، مثل«قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ »، در هیچ کدام از اینها، عنوان خطاب شفاهی به آن معنایی که ما در مسألۀ خطاب شفاهی تصور می کنیم و آن خصوصیاتی که ما در خطاب شفاهی مطرح می کنیم، نیست. بلکه قرآن به عنوان یک کتاب، نازل شده است و به عنوان یک معجزه جاویدان و به عنوان یک مبیّن احکام«الی یوم القیامه» است. قرآن به این عنوان نازل شده است و ما باید در رابطه با خطابات این چنینی، اشباه و نظائرش را در نظر بگیریم و اصلا کلمۀ خطابات شفاهیّه را کنار بگذاریم، چون ما یک بحث فرضی نداریم، ما یک بحث حقیقی و بحث واقعی داریم، نه یک بحث تخیّلی و غیر واقعی. ما می خواهیم ببینیم که این«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» ها که در قرآن وارد شده است، به چه کیفیت است ؟ مخاطبش چه کسی است ؟ یا«یا أَیُّهَا النّاسُ » که در بعضی از آیات وارد شده است و اشباه ذالک