سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 400

درس ششصد و هشتاد و یکم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

اشکال طریقه مرحوم آخوند ره در بحث رجوع ضمیر عام

مرحوم آخوند صاحب کفایه(ره) در این مسأله مورد بحث، یک مطلبی را ذکر می کنند که این مطلب از نظر نتیجه با آن راهی که ما عرض کردیم، یکسان است، لکن اشکال آن این است که این راه، مورد مناقشه است و برخلاف همان مبنای قبلی خود ایشان است و مثل این که آن مبنا، در این مسأله فراموش شده است. ایشان می فرمایند: در اینجا، امر ما دائر است بین یکی از دو مطلب: یا این که در عام مرجع ضمیر، تصرّف کنیم و این عام اول که می فرماید: «وَ الْمُطَلَّقاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَهَ قُرُوءٍ»، که این«المطلّقات» به عنوان مرجع ضمیر، در عام دوم مطرح است، ما در خود این مرجع ضمیر تصرّف کنیم و این«المطلّقات» را به خصوص مطلّقات رجعیه اختصاص بدهیم و قرینۀ بر این اختصاص هم این است که ضمیر بلااشکال به مطلّقات رجعیه، عود می کند زیرا در«بعولتهنّ احقّ بردّهن»، این مطلب برای ما روشن است که این احقیّت به ردّ و اولویت به رجوع، تنها در رابطۀ با مطلّقات رجعیه مطرح است، و اما مطلّقات بائنه، شوهرهای آنها هیچ احقیّت به ردّ و اولویت به