سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 418

درس ششصد و هشتاد و چهارم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

احتمال ارادۀ فرد جلیّ در مقابل فرد قوی

دربارۀ معنای مفهوم موافق، احتمالاتی وجود دارد، این احتمالات به نحو مانعه الجمع نیست، بلکه به نحو مانعه الخلو است؛ یعنی معنی مفهوم موافق از این احتمالاتی که بعضی از آنها ذکر شد و بعضی دیگر هم ان شاء الله ذکر می شود بیرون نیست. لکن ممکن است همۀ این معانی و یا اکثر این معانی و یا دو عدد از این معانی، معنای مفهوم موافق باشد. ما دو احتمال را ذکر کردیم.

احتمال سومی که مطرح شد، این بود که ممکن است مقصود از مفهوم موافق، فرد جلی باشد در مقابل فرد خفی، به این معنا که متکلم در مقام افادۀ یک حکم عامی می باشد و مقصود او از کلامی که القاء می کند، افادۀ عموم می باشد لکن اینطور فکر می کند که اگر عام را به نحو عموم القاء بکند چون این عام دارای افراد مختلفی است، بعضی از افراد، مصداقیتشان برای عام کاملا جلی و روشن است لکن در فردیّت و مصداقیت بعضی از افراد برای عام خفاء وجود دارد. متکلم فکر می کند که اگر مسأله به نحو عموم القاء بشود شاید مخاطب، انتقال به آن فرد خفی پیدا نکند و آن فرد خفی را جزو