سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 445

درس ششصد و هشتاد و هشتم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

تقسیم عام و مفهوم از نظر مرحوم آخوند ره

بحث در این بود که آیا عام می تواند به مفهوم مخالف تخصیص بخورد یا نه ؟ دو نکته ای را به عنوان مقدمه ذکر کردیم. در این رابطه مرحوم آخوند در یک قسمت از کلامشان، دو صورت تصویر می کنند که روی قاعده، باید سه صورت تصویر شود.

می فرمایند: یک وقت این است که این عام و مفهوم هردو در یک کلام واقع شده اند، یا اینکه در دو کلام واقع شده اند، لکن دو کلامی که جدای از هم نیستند، به این صورت که اگر هرکدام بخواهند قرینۀ بر تصرف در دیگری باشند، عنوانشان عنوان قرینۀ متصله خواهد بود. چون می دانید که در باب قرینه، یک تقسیم عبارت از این تقسیم است که«القرینه قد تکون متصله و قد تکون منفصله» و آثاری بر اتصال قرینه، بار می شود که بر انفصال آن، آن آثار ترتب پیدا نمی کند.

یکی از آثار اتصال قرینه این می شود که مانع از انعقاد ظهور برای آن ذوالقرینه خواهد بود. مثلا در«رأیت اسدا یرمی» که این«یرمی» به عنوان یک قرینۀ متصلۀ به کلام مطرح است، این مانع از این