سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 471

درس ششصد و نود و دوم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

تعدد عقد الوضع و عقد الحمل

در این مسأله که استثنائی عقیب جمل متعدده واقع می شود، این طور نیست که همۀ صور و همۀ مواردش، یک حکم داشته باشد. ما دو فرض را دیروز ذکر کردیم: یکی آنجایی که عقدالوضع در تمام جمل مستثنی منه واحد باشد و دیگر آنجایی که عقدالحمل در جمل مستثنی منه واحد باشد.

گفتیم: ظاهر عرفی که ملاک در مقام اثبات در این نوع از موارد، همان فهم عرف و متفاهم عندالعرف است، در این است که این دو صورت در این ظهور دارد که استثنا به جمیع رجوع می کند.

صورت سوم این است که اگر ما فرض کنیم که هم عقدالحمل متعدد باشد و هم عقدالوضع متعدد باشد، مثل اینکه فرضا بگوید: «اکرم العلماء، اضف الهاشمییّن، سلّم علی التجار الا الفساق منهم» و در هرکدام از این عناوین، افرادی یا فردی به عنوان فاسق وجود دارد. در اینجایی که هم عقد الوضع متعدد است، و هم عقدالحمل متعدد است، آن ملاکی که برای ظهور رجوع استثنا به تمامی جمل در دو صورت گذشته ذکر می کردیم در اینجا وجود ندارد، برای اینکه در یک صورت آن