سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 506

درس ششصد و نود و هشتم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

جواز تخصیص کتاب به خبر واحد

در روایت که پای قطع در کار نیست، چطور می شود به یک روایت غیرمعلوم الصدور، عام مسلّم الصدوری را تخصیص بزنیم ؟ این یک شبهه ای است که به حسب نظر بدوی، شبهۀ خوبی به نظر می رسد، لکن در جواب از این شبهه باید بگوییم: مسأله قرآن و روایت را فعلا کنار می گذاریم و سراغ عام و خاص در رابطۀ با موالی عرفیه می آییم. اگر قطعا از مولایی«اکرم العلماء» صادر شد، از خود او شنیدیم که دستور«اکرم العلماء» را صادر کرد و بعد از یک روز باز از همین مولا شنیدیم که «لا تکرم زیدا العالم» را صادر کرد که هم عموم«اکرم العلماء» صدورش از مولای عرفی قطعی بود و هم«لا تکرم زید العالم» صدورش قطعی بود. اینجا جای تردید نیست که اصاله العموم در«اکرم العلماء» جریان پیدا نمی کند و«لا تکرم زیدا العالم» بر«اکرم العلماء» تقدم دارد و مخصص«اکرم العلماء» هست و علت تقدمش هم مسأله اظهریت دلالت، یا بالاتر؛ مسأله نصوصیت«لا تکرم زیدا العالم» در عدم وجوب اکرام زید عالم است.