سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 570

درس هفتصد و هشتم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

مصلحت تأخیر بیان از وقت حاجت در مقام

مسأله تأخیر بیان از وقت حاجت، چیزی نیست که خود آن به عنوانه موضوع و معروض برای قبح باشد، بلکه عناوینی همراه این تأخیر بیان از وقت حاجت هست که آن عناوین، معروض قبح هستند، مثل این که مولا بدون جهت، مکلّف را در یک کلفت زائده قرار دهد یا مصلحت ملزمه را تفویت کند و یا عبد را در مفسدۀ لازمه الاجتناب القاء کند. اینها مسائلی است که اتصاف به قبح دارد لکن اتصاف آن به قبح، از قبیل اتصاف ظلم به قبح نیست که غیرقابل انفکاک باشد، بلکه از قبیل اتصاف کذب به قبح است که در بعضی از موارد به صورت استثنای متّصل با این که عنوان کذب تحقق دارد، لکن روی انطباق یک عنوان حسنی که حسنش اقوای از قبح کذب است، کذب از قبح جدا می شود و انفکاک تحقق پیدا می کند. در ما نحن فیه هم می توانیم این حرف را بزنیم که بگوییم:

مصلحت اقتضا می کرده است که عمومات در کتاب یا سنت نبویه مطرح شود، لکن بیان اینها به صورت تدریج در لسان أئمۀ معصومین(علیه السلام) مطرح شود. شبیه آن چه که در باب تعبد به خبر واحد در