سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 607

درس هفتصد و چهاردهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

تعریف مطلق

با توجه به آن دو نکته ای که در رابطۀ با مطلق عرض کردیم، که یکی این بود که مطلق بودن اولا و بالذات صفت برای معنا است، معنا است که اتصاف به اطلاق دارد، و اگر ما لفظ را هم متصف می کنیم، بتبع معنا اتصاف پیدا می کند، و نکتۀ دوم این بود که دائرۀ اطلاق و تقیید، محدود به کلیات نیست، ولو اینکه در کلیات بیشتر مطرح است، لکن در باب جزئیات هم، مسألۀ اطلاق و تقیید مطرح است، بین«ان جائک زید فاکرمه و اکرم زیدا» بدون تقیید به«ان جائک» همین فرق وجود دارد، حالا ما چه قید را در رابطه با هیئت بدانیم، که دارای یک معنای حرفی است، و چه قید را مربوط به ماده بدانیم که ماده اکرام مضاف الی زید است، و اکرام مضاف الی زید لامحاله جزئی است نه کلی. با توجه به این دو نکته، اگر بخواهیم یک تعریف حقیقی برای مطلق داشته باشیم، اعم از اینکه کلی باشد یا جزئی، و پای لفظ را هم در بین نیاوریم، باید بگوییم: مطلق عبارت از آن معنایی است که خالی از قید باشد، معرّای از قید، و متجرد از قید باشد. این معنای مطلق است، هم لفظ در کار نیامده است، هم