سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 83

درس ششصد و بیست و نهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

عدم تعارض بین عام و خاص

در توضیح بیان مرحوم آخوند(قدس سره) صاحب کفایه در فرق بین ارادۀ استعمالیه و ارادۀ جدیه، این طور گفتیم که مقام تقنین و قانونگذاری یک ویژگیها و خصوصیاتی دارد که در غیر مقام قانونگذاری آن خصوصیات وجود ندارد. شارع مقدس اسلام هم برای تقنین و جعل قانون یک روش جدیدی غیر از روش عقلا و آنچه متداول بین العقلا است، ندارد، روش تقنین همان روش است و برنامه همان برنامه است که بین عام و خاص اگر از نظر موازین منطقی بخواهیم برخورد کنیم، باید بگوییم: بین عام و خاص یک تناقض صریح وجود دارد درحالی که مسأله در مقام تقنین این طور نیست و اگرچه در مقام اخبار همین عام و خاص بینشان مضادّه است. اگر به عنوان نکرۀ در سیاق نفی بنابراین که افادۀ عموم کند، خبر دادید و گفتید«ما جائنی من القوم احد» اگر فردا بگویید:

«جائنی من القوم زید» از نظر عرف و عقلا و عقل تناقض بین این دو خبر وجود دارد، می گویند:

دیروز گفتید«ما جائنی من القوم احد» امروز می گویید: «جائنی من القوم زید» جمع نمی شود موجبۀ