سیری کامل در اصول فقه : دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 8 صفحه 90

درس ششصد و سی ام

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

توضیح محقق نائینی ره در عدم مجازیت عام مخصّص

مرحوم محقق نائینی(اعلی الله مقامه الشریف) بعد از آن که در آن راهی که مرحوم محقق خراسانی در کتاب کفایه ذکر فرمودند، مناقشه کردند، دلیلی ذکر می کنند که تخصیص عام، هیچگونه مستلزم مجازیت در عام نیست ولو این که مخصص هم منفصل باشد. در توضیح این مطلب می فرمایند: اگر مولا ابتدائا گفت: «اکرم کل عالم» که کلمۀ کل دیگر اظهر اداتی است که دلالت بر عموم می کند و دلالتش هم دلالت وضعی است، بعد به یک دلیل منفصلی همین مولا می گوید که«لا تکرم الفساق من العلماء» ایشان می فرمایند، آن کسی که مدعی مجازیت است من نمی دانم و نمی فهمم که در چه، ادعای مجازیت می کند؟ «اکرم کل عالم» در اکرمش که جای شبهۀ مجازیت نیست، هیأت افعل در مفاد خودش استعمال شده حالا یا دلالت بر طلب می کند به قول اینها یا دلالت بر بعث اعتباری به قول ما، پس در اکرم هیچگونه توهم مجازیت نیست، کلمۀ کل، هم دلالت بر استیعاب افراد مدخول می کند، دلالتش هم هم دلالت وضعی لفظی است.