سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 154

درس هشتاد و نهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین و المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

جمع بین حکم ظاهری و واقعی در اصول محرزه نزد محقق نائینی(ره)

بحث در کلام مرحوم محقق نائینی(اعلی الله مقامه الشریف) بود. دربارۀ طرق و امارات راهی ذکر کردند که مورد مناقشه و اشکال بود. اما در باب اصول با اعتراف به اینکه راه حل در اصول، مشکل تر از راه حل در امارات است، می فرمایند: اما اصول محرزه یا به تعبیر دیگر:

اصول تنزیلیه که معنای هر دو این است که با این که مورد، مورد شک است و این اصول در مورد شک، مطرح است، لکن کیفیت مطرح بودن آنها به این نحو است که شارع می فرماید:

باید بنای عملی بر یکی از دو طرف شک بگذارید به عنوان اینکه آن، واقع است و متلبس به لباس واقعیت است؛ یعنی با احد طرفی الشک، معاملۀ واقع انجام بدهید و با دید واقع به آن نگاه کنید. و لذا می فرماید: چنین اصولی مثل امارات، جانشین قطع طریقی مأخوذ در موضوع هم می شود اگر در موضوع حکمی، قطع طریقی اخذ شده باشد.

چنین اصول تنزیلیه ای که شارع می گوید: با احد طرفی الشک، معاملۀ واقع بکن و احتمال