سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 161

درس نودم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

دو اعتبار داشتن شک در حکم واقعی از نظر محقق نائینی(ره)

عرض کردیم، مرحوم محقق بزرگوار نائینی(ره) در رابطۀ با حل اشکال در اصول غیر محرزه فرمودند: شک در حکم واقعی، دارای دو حیثیت و دو اعتبار است؛ یک اعتبار این است که این از حالات و از عوارض و طواری حکم واقعی است، در ردیف علم به حکم واقعی و ظن به حکم واقعی است و اگر ما شک را به این اعتبار ملاحظه بکنیم، نمی تواند برای هیچ حکمی موضوع واقع بشود برای اینکه حکم واقعی در جمیع این حالات، اطلاق دارد و منحفظ است و به قوّت خودش باقی است. به تعبیر ایشان: این موجب تحیّر در واقع و عدم رسیدن به واقع است لکن اعتبار دیگری وجود دارد؛ به این صورت که شارع با توجه به ملاکات و اهمیت و مراتب اهمیت ملاکات احکام واقعیه در این صورت تحیّر، یکی از دو کار را می تواند انجام بدهد؛ یک وقت این است که آن حکم واقعی از نظر اهمیت در یک درجه بسیار بالایی قرار گرفته که رعایت آن اهمیت، اقتضا می کند(به تعبیر ایشان) که شارع یک