سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 2

درس شصت و ششم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

کفایت احتیاط در مقام عمل

در جهت دوم بحث علم اجمالی که عبارت از این بود که آیا علم اجمالی در مقام ادای تکلیف و اتیان به مأمور به و یا ترک منهی عنه، کافی است یا کافی نیست؟ و به عبارت دیگر(که بیشتر این بحث روی تکالیف وجوبیه است): آیا احتیاط و به تعبیر دیگر امتثال علمی اجمالی، در موافقت تکالیف، یا در باب معاملات(به طوری که ان شاء الله عرض می کنیم) کفایت می کند یا نه؟

در اینجا یک بحث در باب توصلیات وارد شده، یک بحث مربوط به باب معاملات است، برای اینکه شبهه ای در باب معاملات بالخصوص وجود دارد که در سایر موارد نیست، و یک بحث هم در رابطۀ با عبادات است. باز توجه داشته باشید که بحث ما روی اصل جواز و عدم جواز است. و با توضیح بیشتر؛ جوازی که اینجا بحث می کنیم، در مقابل حرمت نیست.

مسألۀ جواز به این معنا است که عبارت از اکتفا و کفایت امتثال علمی اجمالی است، نه جواز در مقابل حرمت. می خواهیم ببینیم که آیا اگر مکلّف در مقام امتثال به نحوی امتثال بکند که یقین کند که مأمور به انجام گرفت، لکن مشخصا نداند که به کدام یک از دو عمل یا سه عمل،