سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 234

درس یکصد و یکم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

عدم تفاوت بین افادۀ ظن شخصی به مراد متکلم و عدم افاده

بحث ما در باب حجیت ظواهر بود. اقوال متعدده ای در حجیت ظواهر وجود دارد؛ قول معروف و مشهور این است که در حجیت ظواهر، هیچ فرقی نیست بین اینکه افادۀ ظن شخصی نسبت به مراد جدی متکلم داشته باشد یا اینکه مفید چنین ظن شخصی نباشد. اگر متکلم گفت: «رأیت اسدا» بدون نصب قرینه، این ظاهر، حجیت دارد، چه برای مستمع، ظن شخصی به مراد جدی متکلم حاصل شود و چه ظن شخصی حاصل نشود. و باز دائره حجیت توسعه دارد.

حتی اگر ظن شخصی برخلاف مراد ظاهری متکلم پیدا شود، باز در مقابل ظاهر، حجیتی ندارد. و به تعبیر دیگر: حجیت ظاهر، مشروط به این نیست که یک ظن شخصی برخلاف آن حاصل نشود، حتی اگر ظن شخصی هم برخلاف ظاهر برای مخاطب و مستمع پیدا شد، باز هم حجیت ظواهر به قوّت خودش باقی است.