سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 252

باشیم؟ یا لا محاله ظواهر آیات تحدّی حجت است؟ و الاّ کجا تحدّی در قرآن واقع شده و به کدام آیه ای هل من مبارز طلبیده است؟ پس معلوم می شود آیه«قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ» آیه ای است که بلا اشکال هل من مبارز طلبیده است و در این تردید نیست.

ملازم بودن تحدّی با فهم ظهورات

وقتی این تردید واقع نشد، آن وقت، یک نتیجۀ کلی تری می گیریم و آن این است که قرآن دیگران را تحریک می کند به اینکه اگر می توانید مثل من بیاورید، بیاورید. خود این، دلیل بر حجیت ظواهر کتاب است برای اینکه اگر ظواهر کتاب حجیت نداشته باشد و قرآن بعنوان یک کتاب لغز مطرح باشد، و به عبارت دیگر: فرض کنیم جمیع قرآن از متشابهات است. اگر همۀ قرآن از متشابهات بود، چطور قرآن می توانست هل من مبارز بطلبد برای اینکه مردم می گفتند: ما چیزی از این قرآن استفاده نمی کنیم تا بخواهیم مثلش را بیاوریم.

آوردن مثل، فرع استفادۀ از این کتاب است، و الاّ کتاب لغز، کتابی که سر تا پا، مجمل و متشابه باشد چه معنی دارد که کسی بگوید: مثل این قرآن بیاورید؟ این مماثلت بودن، چطور روشن شود؟ این مماثل بودن و نبودن، فرع این است که ظواهر کتاب، حجت باشد. اگر ظواهر کتاب حجت شد، و مخالفین اسلام هم مقاصد قرآن را از طریق همین ظواهر استفاده کردند، آن وقت قرآن می تواند بگوید: حالا چه کسی می تواند مثل من و لو یک سوره بیاورد؟! اما اگر قرآن یک کتاب مثل یک صندوق مقّفل در بسته ای باشد، مکرر بگوئیم: مثل این صندوق بیاورید، ما چه می دانیم این صندوق چیست و مثلش عبارت از چیست؟

عنوان«لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ» دلالت می کند بر اینکه مطالب قرآن و ظواهر قرآن را ابو لهب ها هم می دانستند چیست، ابو جهل ها هم می دانستند چیست، نه اینکه ابو لهب ها و ابو جهل ها در مقابل قرآن، اطلاعی از آن نداشته باشند، مثل اینکه ما در مقابل یک کتابی که در یک علمی نوشته شده باشد که ما سر سوزنی از آن علم اطلاعی نداریم، اگر کتابش را جلوی ما باز کنند و بگویند: شما مثل این کتاب بیاورید، ما کتاب را نمی فهمیم، درک نمی کنیم تا ببینیم مثلش چیست تا برویم دنبال اینکه آیا مثل این، امکان دارد که کسی بیاورد یا امکان ندارد کسی بیاورد.

خود تحریک کردن مخالفین قرآن به اینکه اگر می توانید مثل این قرآن را بیاورید، دلیل بر این است که همۀ مخالفین و موافقین از ظواهر قرآن، مرادات قرآن را استفاده می کردند منتها