سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 291

درس یکصد و نهم

اشاره

1374/6/19 بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

عرض کردیم که اساس بحث اصولی در مسألۀ اجماع، این است که آیا اجماع منقول به خبر واحد، حجیّت دارد یا نه، و این ادعاهای اجماع که در کلمات فقهاء و بزرگان ملاحظه می شود، آیا برای دیگران حجیت دارد یا نه؟ لکن بعضی از جهات هم به مناسبت، در اینجا بحث شده. یک جهت آن مطلبی است که عرض کردیم که اجماع فی نفسه به حسب نظر علمای ما و فقهای امامیه که تابع مسلک و نظر اهل بیت(علیهم الصلاه و السلام) هستند حجیت ندارد. ما برخورد نکرده ایم به یک آیه یا یک روایت معتبره ای که حجیت را برای اجماع ثابت کرده باشد. پس ملاک حجیت اجماع، جهت دیگری است که اجماع کاشف از آن جهت است و آن جهت، خودش حجیّت دارد و آن موافقت با رأی معصوم(علیه السلام) است.

کیفیت کشف اجماع از موافقت معصوم

برای این جهت که اجماع چه جوری کشف می کند از موافقت معصوم، و یا روی بعضی