سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 309

تواطیء نباشد، مثل اینکه فرض کنید یک مسأله مشکل ریاضی را به ده نفر از دانشجویان وارد در علم ریاضی بدهند و بگویند: این را حل کنید، و هر کدام از اینها جدای از دیگری رفتند این مسأله ریاضی را حلّ کردند بدون اینکه هر کدام از اینها اطّلاع از دیگری داشته باشند، اینجا وقتی با عدم تواطیء و عدم اطّلاع هر یک از نظر دیگری، نتیجه عبارت از اتفاق شد، چه بسا انسان اطمینان بیشتری به موافقت معصوم پیدا می کند، بیشتر از آنجائی که مسأله تواطیء و ارتباط و اطّلاع در کار است. پس چطور ایشان می فرمایند: این ملازمه عادیه بین اتفاق مرئوسین و رضایت رئیس کاشف نیست؟ این یک مسأله عرفی است که اگر مرئوسین اتفاق داشته باشند و بخواهند کشف کنند که رئیس هم راضی به همین مطلب است که مرئوسین آن را قبول کرده اند و پذیرفته اند، ایشان می فرماید این ملازمه بین اتفاق مرئوسین و رضایت رئیس مربوط به جایی است مرئوسین با هم نشسته باشند، صحبت کرده باشند، توافق کرده باشند، در حالی که روی قاعده، لعلّ عکس آن، اولی باشد که در صورت عدم تواطیء، انسان با اطمینان بیشتر می تواند رضایت رئیس را کشف کند.

لذا اشکال ایشان به حسب آن چیزی که ظاهر کلامشان دلالت دارد تمام نیست. چون گاهی از اوقات بزرگان و شخصیتهای درجه بالا با اینکه یک کلمات و تعبیراتی دارند، لکن مراد واقعی ایشان غیر آن چیزی است که ظاهر کلماتشان دلالت می کند. اگر مقصود ایشان ظاهر این کلام باشد این به نظر چیز غریبی می رسد که چطور ملازمه را محدود کنیم به صورت تواطیء، در حالی که عدم تواطیء نزدیکتر به ملازمه می باشد از مسأله تواطیء.

تقسیم مسائل فقهیه نزد مرحوم آقای بروجردی

لکن یک مطلبی را مرحوم آقای بروجردی(اعلی الله مقامه الشریف) ذکر فرموده اند که این مطلب علاوه بر اینکه اینجا بدرد می خورد در موارد متعدد دیگر هم قابل استفاده می باشد. خلاصۀ نظر ایشان این است: می فرمایند: ما در مسائل فقهیه، سه نوع مسأله داریم:

یک نوع مسائل فقهیه است که از آنها تعبیر به مسائل فقهیه اصلیه می کنیم. مسائل فقهیه اصلیه همان است که در بعضی از روایات خود ائمه(علیهم السلام) فرموده اند: «انّما علینا ان نلقی الاصول و علیکم التفریع» بر ما هست که رئوس مطالب و قواعد کلیه مطالب را بر شما القاء کنیم و در اختیار شما بگذاریم، امّا این اصول را شما بگیرید و دیگر تفریعش و استفاده فروع مختلف و احکام این فروع با خودتان باشد. پس ما در حقیقت رئوس مطالب را در