سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 336

درس یکصد و پانزدهم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

مقتضای تعلیل در مقبولۀ عمر بن حنظله

بحث در تعلیلی بود که در مقبوله عمر بن حنظله واقع شده بود که فرمود: «فان المجمع علیه لا ریب فیه» و ما عرض کردیم که«ال» موصول اشارۀ به همان روایت است و مقصود از «مجمع علیه» به قرینۀ تعلیل، در مقابل امر مشهور است و مقصود از«مجمع علیه» یعنی «الروایه المشهوره» لکن شهرت به معنای شهرت من حیث الروایه نیست، برای اینکه شهرت من حیث الروایه، کاری به مضمون و مفاد روایت ندارد. ممکن است یک روایتی از نظر نقل، کاملا مشهور باشد و کثیری از روات و ارباب حدیث، آن را نقل کرده باشند لکن در عین حال فتوای این ناقلین و نظرشان برخلاف مفاد روایت باشد، می دانند این روایت در مقام بیان حکم واقعی صادر نشده بلکه روی تقوا و بعضی از علل دیگر صادر شده در حالی که مقصود در این روایت این است که می گوید: روایت مشهور«لا ریب فیه» است و باید بر طبق آن عمل شود و حکمی که مطابق این روایت مشهوره است همین دو حکمی که این حکمین کرده اند و