سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 394

واحد خواهیم گفت که مهمترین دلیل بر حجیت خبر واحد، همین سیرۀ عقلائیه است. آنگاه در رابطه با سیرۀ عقلائیه آیا ردعی از ناحیۀ شارع دارد یا خیر؟ یک بحث مفصلی وجود دارد که بعدا عرض می کنیم، اما آنچه در اینجا مربوط است، این است که ایشان فرمودند: رادعیت آیات ناهیه بر سیرۀ عقلائیه، مستلزم دور محال است، در نتیجه آیات ناهیه رادعیّتی نسبت به سیره ندارد. و تقریب دور را هم ذکر کردیم که ایشان می فرماید: رادعیت متوقف بر این است که سیره در مقابل آیات ناهیه مخصص نباشد. اگر آیات بخواهد رادعیت داشته باشد، رادعیت، دلالت بر عدم مخصصیت سیره به آیات ناهیه دارد. وقتی عدم مخصص شد اگر سیره بخواهد در مقابل آیات ناهیه مخصص نباشد، متوقف بر این است که آیات ناهیه رادعیت داشته باشد، زیرا اگر رادع نباشد، سیره مخصص آیات ناهیه نخواهد بود، پس رادعیت متوقف بر عدم رادعیت می شود و این محال است، پس رادعیت محال است. این فرمایش ایشان یک جواب نقضی و یک جواب حلی دارد.

تصور دور در صورت مخصص بودن سیره نسبت به آیات ناهیه

اما جواب نقضی این است که عین همین بیان را ما در آن طرف قضیه می آوریم. شما از رادعیت شروع کردید و آن را متوقف بر عدم رادعیت کردید. ما از سیره شروع می کنیم می گوییم: سیره مخصص به آیات ناهیه است یا خیر؟ شما می گویید: مخصص است.

می گوییم: آنچه را که شما در رادعیت پیاده کردید در مخصصیت هم پیاده می شود، زیرا اگر سیره بخواهد مخصص باشد، فرع بر این است که آیات ناهیه رادع نباشد، مخصصیت متوقف بر عدم رادعیت آیات ناهیه است. می رویم سراغ عدم رادعیت آن هم متوقف است بر مخصص بودن سیره زیرا اگر سیره مخصص نباشد رادعیت در جای خود محفوظ است. پس مخصص متوقف بر عدم رادعیت است، عدم رادعیت هم متوقف بر مخصصیت است، در مخصص متوقف بر عدم رادعیت است، عدم رادعیت هم متوقف بر مخصصیت است، در نتیجه مخصصیت متوقف بر مخصصیت است، پس مخصص بودن باطل است، ورود محال است.

فرق بین رادعیت و مخصصیت سیره نسبت به آیات ناهیه

اما جواب حلی این است که شما نباید رادعیت را با مخصصیت سیره در عرض هم قرار دهید، اینها دو ملاک و دو عنوان دارند زیرا رادعیت آیات ناهیه متوقف بر چیزی نیست. بعد