سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 439

درس یکصد و سی ام

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

معنا کردن جهالت در آیۀ نبأ به سفاهت

عرض کردیم که یک جوابی هم مرحوم محقق خراسانی(قدس سره) در کتاب کفایه از این اشکال داده اند، و آن جواب این است که می فرماید: مبنای اشکال بر این است که در تعلیلی که در آیۀ شریفه وارد شده، جهالت را به معنای«عدم العلم» گرفته اند، و روی این جهت اشکال کرده اند که«عدم العلم» اختصاص به خبر فاسق ندارد، بلکه بین خبر فاسق و خبر عادل مشترک است، لذا مقتضای تعلیل و اقوائیت تعلیل این است که خبر عادل هم به علت اینکه افادۀ علم نمی کند، حجیت نداشته باشد. لکن مرحوم آخوند می فرمایند: ما این را نمی پذیریم. بعید نیست که جهالت در آیۀ شریفه که می فرماید: «أَنْ تُصِیبُوا قَوْماً بِجَهالَهٍ» ، به معنای سفاهت باشد و معنی سفاهت این است که عملی که«لا ینبغی ان یصدر من عاقل». و اگر جهالت در آیه به معنی سفاهت شد، تعلیل، مشترک بین فاسق و عادل نخواهد بود، برای اینکه در خبر عادل به لحاظ اینکه مخبر، عادل است، و واجد ملکۀ عدالت است، دیگر احتمال