سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 469

باشد، یعنی فرض کنید چون من اجازۀ روایتی دارم، الان می توانم از کتاب کافی کلینی به استناد این اجازه ای که دارم، نقل کنم و روایت کنم و اگر بعضی از شما فاقد این اجازه باشید، حق نداشته باشید از کتاب کافی کلینی نقل کنید. مسأله، اینطور نیست، چون اسناد و انتساب کتاب کافی به کلینی به همین کیفیتی که در اختیار من و شما هست، یک مطلبی است که تقریبا قطعی است، لذا جایز است که هر کسی مستقیما از این کتاب نقل کند، لذا می بینید که صاحب وسائل با اینکه شاید چند قرن زمانش متأخر از این کتاب اربعه بوده، مع ذلک وقتی که در کتاب وسائل روایات را می خواهد نقل کند، می گوید: محمد بن یعقوب از چه کسی نقل کرد.

اگر یک کسی از صاحب وسائل بپرسد: شما از کجا می دانید که کلینی این معنی را نقل کرده که می گویید: محمد بن یعقوب عن علی بن ابراهیم عن ابراهیم بن هاشم، بین زمان شما و زمان کلینی که صدها سال فاصله بوده؟ شما مگر کلینی را ملاقات کرده اید که کلینی این روایات را به این صورت برای شما نقل کند؟ پس به چه مجوّزی شما می گویید: کلینی اینجوری نقل کرده، شیخ اینجوری نقل کرده، صدوق در من لا یحضر اینجوری نقل کرده است، مگر شما شاگرد این بزرگان سه گانه بوده اید؟ ایشان جواب می دهند: اولا ما هم اجازه داریم، اما آن اجازه نقشی در این نقل ندارد، چون اسناد این کتابها و انتسابش به صاحبانش یک امر کالمسلّمی است، لذا نیاز به اجازه ندارد و هر کسی که فاقد اجازه هم باشد، می تواند از این کتابها استفاده کند و حتی به استناد این کتابها اجتهاد کند و رساله بنویسد، مانعی ندارد. لذا نتیجه این می شود که وسائط بین ما و بین ائمۀ ما(علیهم السلام) تقریبا همان وسائط زمان کلینی و شیخ صدوق و امثال ذلک است. اینطور نیست که با این فاصلۀ زمانی، وسائط، زیاد شده باشد، بلکه ما حالا وسائل را که دست می گیریم کلینی در صدر روایت است، سه الی چهار تا واسطۀ دیگر در کار است، بعد منتهی به امام معصوم(علیه السلام) می شود.

نتیجتا اگر فرضا انصراف هم درست باشد، انصراف دارد از آنجائی که بیست تا سی تا واسطه دارد، اما از آنجائی که دوتا، سه تا، چهارتا، واسطه حداکثر وجود دارد، هیچ وجهی ندارد که ادلۀ حجیت خبر واحد نسبت به آنها انصراف داشته باشد و ما بحمد الله از این جهت مثل این می ماند که شاگرد کلینی و صدوق و شیخ طوسی(علیهم الرحمه) هستیم.

اختصاص انصراف به ادله لفظیه

علاوه؛ (برای تکمیل جواب از این اشکال این نکته را هم باید اضافه کرد) انصراف اصولا