سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 480

طریقیت را ما کنار بگذاریم، یک اثر شرعی در خبر المفید مترتب نمی شود. «ماذا یترتب علی خبر المفید من الاثر؟» باید بگوییم: اثرش این است که چون خبر المفید یک مصداق از خبر عادل است، شارع لباس طریقیت فرعی به این پوشانده، پس معنایش این شد که«صدّق العادل» ی که مفادش جعل طریقیت است، شمولش نسبت به خبر شیخ به لحاظ خود همین «صدّق العادل» است، نه به لحاظ یک اثر دیگری مثل اقتدای به زید عادل یا شهادت عادل و حضورش در مسألۀ طلاق. پس ذیل کلام ایشان این معنی را دلالت دارد و این نمی تواند جواب از اشکال باشد.

اما صدر کلامشان یک مطلب دیگری را دلالت می کند، تقریبا نظیر آن چیزی که ما دیروز در جواب از تقریب دوم، ذکر کردیم که اگر مرادشان همین باشد، این یک حرف درستی است و آن این است که ایشان می فرماید: مانعی ندارد که«صدّق العادل» جعل طریقیت برای خبر شیخ بکند، با اینکه مخبربهش عبارت از یک موضوع خارجی است و آن موضوع خارجی هم خبر المفید است، مع ذلک مانعی ندارد، برای اینکه این خبر المفید، در عنوان خبر المفید، واجد نیست. خبر المفید هم مخبربهش خبر الصدوق است، خبر الصدوق هم مخبربهش خبر ابن الولید است، خبر ابن الولید هم مخبربهش خبر الصفار است، خبر الصفار مخبربهش قول امام یا نوشتۀ امام(علیه السلام) است. پس در حقیقت چون منتفی می شود، ولو به تعبیر ایشان با الف واسطه، الی قول الامام(علیه السلام) لذا هیچ مانعی ندارد که مسألۀ«صدّق العادل» ی که جعل طریقیت می کند، مخبربه خبر شیخ را به این کیفیت ثابت بکند. این جوابشان درست است.

عدم اختصاص جواب مرحوم نائینی(ره) به مبنای خودشان

لکن یک اشکالی به ایشان وارد است و آن اشکال این است که اگر ما بخواهیم اینجوری از اصل اشکال جواب بدهیم، زمانی که جواب از تقریب دوم را دادیم و جواب از تقریب سوم را هم به همین کیفیت می دهیم، اشکال به مرحوم محقق نائینی این است که شما فرمودید: روی مبنای شما این اشکال نیست، در حالی که روی مبنای دیگران هم اشکالی نیست، برای اینکه ما هم که«صدّق العادل» را به معنای جعل طریقیت نمی دانیم، و مجعول در باب امارات را طریقیت و تتمیم کشف نمی دانیم، ما هم همین حرف را می زنیم، ما هم همین بیان را داریم، ما هم می گوییم: «صدّق العادل» قول شیخ طوسی را می گیرد، مخبربهش خبر المفید است، خبر