سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 484

انشاء، حکم واحد جعل شده. «صدّق العادل» هم از این قبیل است، و خلطی که در این تقریب شده، عمده همین یک نکته است که شما می گویید که«صدّق العادل» وقتی می خواهد خبر شیخ را بگیرد، «بما انه حکم یلزم ان یکون متأخرا عن الموضوع رتبه»، اینجا که تأخر هست، هیچ مشکلی در رابطۀ با خبر شیخ که اولین خبر است، وجود ندارد. حالا می آییم سراغ خبر المفید می گویید: این«صدق العادل» می خواهد موضوع درست کند، کدام موضوع را؟ خبر الشیخ را می خواهد درست کند؟ اگر«صدّق العادل» می خواست خبر شیخ را درست کند، این کان مستحیلا، اما«صدّق العادل» با شمولش نسبت به خبر الشیخ می خواهد یک فرد دیگری درست کند، که آن فرد دیگر عبارت از خبر المفید است و خبر المفید خودش یک«صدّق العادل» دیگری دارد، که آن«صدّق العادل» خبر المفید متأخر از خبر المفید است، و خبر المفید متأخر از«صدّق العادل» خبر شیخ است، این چه مشکلی دارد؟ اول باید خبر الشیخ باشد، «صدّق العادل» بگیردش، اینجا تقدم و تأخر هم کاملا محفوظ است، با گرفتن این «صدّق العادل» خبر شیخ را، یک خبر دیگری کانّ متولد می شود بنام خبر المفید، و آن خبر مفید، خودش موضوع برای«صدّق العادل» خودش است، نه اینکه موضوع برای«صدّق العادل» ی است که مربوط به خبر الشیخ است.

همان طوری که در مسألۀ وجوب حج، گفتیم: وجوب حج بر زید مستطیع هیچ گونه ارتباطی به وجوب حج بر عمرو مستطیع ندارد، با اینکه هر دویشان هم از آیۀ«لِلّهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً» حکمشان مشخص شده، لکن تعدد در کار است، لذا«صدّق العادل» قول شیخ را می گیرد و از گرفتن قول شیخ، یک موضوع جدیدی بنام خبر المفید متولد می شود، و آن موضوع جدید هم خودش«صدّق العادل» دارد، نه اینکه مربوط به «صدّق العادل» مربوط به خبر الشیخ باشد، لذا هیچ مشکلی در اینجا بوجود نمی آید.

اسقاط وسائط اخبار در نظر عرف

این کلام را هم از امام بزرگوار در رابطۀ با اصل این اشکال اخبار مع الواسطه من اشاره می کنم، شما تفصیلش را خودتان در تهذیب الاصول ببینید و آن این است که امام بزرگوار می فرماید: این اخبار مع الواسطه ولو ده تا واسطه و بیست تا واسطه هم بخورد، عرف اینها را یک خبر می بیند، نه خبر مع الواسطه بطوری که روی هر واسطه ای، انگشت بگذارد، عنوان موضوع درست شود. عرف همان طوری که اگر کسی روی آن مثالی که من عرض کردم،