سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 495

نداشته باشد، معنی ندارد که نمازی که ما را به این اهداف می رساند، اتصاف به وجوب و لزوم پیدا کند.

کیفیت استفاده اطلاق وجوب حذر به دنبال انذار

تا اینجا ما فقط یک پایۀ این استدلال را محکم کردیم و این یک پایه کافی نیست. ثابت کردیم که این آیه«لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» عبارت اخرای از وجوب تحذر است و وجوب از آن استفاده می شود به یکی از این راههای ثلاثه ای که ذکر شد لکن این به تنهائی دلالت بر حجیت قول منذر و خبر منذر نمی کند، باید یک مطلب دیگر هم ضمیمه کنیم، بلکه دو مطلب (عمده اش یک مطلب است) و آن این است که بگوییم: این وجوب حذر که به عنوان یک وظیفۀ شرعی مستفاد از این آیه، عقیب انذار منذر است، اطلاق دارد. این وجوب تحذر، اطلاق دارد یعنی آیه می گوید که«وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» وجوب حذر را عقیب مطلق انذار می فرماید اعم از اینکه از انذار منذر برای این قوم و مردم، علم حاصل بشود یا علم حاصل نشود، حکم می کند به وجوب تحذر عقیب الانذار و کان نمی فرماید که«لعلهم یحذرون اذا حصل لهم من قول المنذرین العلم» این خصوصیت در آیه نیست. از عدم تقیّد به این قید، اطلاق را استفاده کنیم آن هم با شرائط خودش، بگوییم: آیه در مقام بیان است، سایر مقدمات حکمت هم وجود دارد لذا از آن استفاده می شود که وجوب تحذر عقیب الانذار ثابت است«سواء کان قول المنذر مفیدا للعلم و الحذر واقعا فی ظرف العلم ام لم یکن قول المنذر مفیدا للعلم، بل تحقق مجرد الانذار الخالی عن افاده العلم».

بگوییم: آیۀ شریفه، یک چنین اطلاقی را هم دلالت می کند.

کیفیت استفادۀ حجیت خبر واحد فی الجمله از آیۀ نفر

امر سوم(که حالا یا امر است یا نتیجۀ مسأله است) این است که وقتی ما اینها را با هم ضمیمه کردیم، اولا وجوب حذر را، و ثانیا اطلاق وجوب تحذر را، این عباره اخرای از حجیت خبر مخبر می شود. حالا چه خصوصیتی در مخبر منذر هست، فعلا کاری به خصوصیتش نداریم، چون همان طوری که عرض کردیم: ما فعلا در مقام استدلال بر حجیت خبر واحد به نحو اجمال هستیم، اما چه خصوصیاتی در مخبر معتبر است، آیا عدالت معتبر است یا نه؟ وثاقت کفایت می کند یا نه؟ این خصوصیات را بعدا ان شاء الله بحث می کنیم. اما