سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 585

عدم تمامیت دلیل انسداد بعد از تمامیت حجیت خبر واحد

چرا ما بعد از حجیت خبر واحد دیگر آن مباحث را رها کرده و می خواهیم بحث برائت را شروع کنیم؟ این نکته اش قاعدتا مورد توجه شما هست، که بعد از مسألۀ حجیت خبر واحد، ترتیب بحثهای اصولی این است که یک ادله ای اقامه شده بر حجیه مطلق المظنه، ادله ای که بر حجیت کلی مظنه من ای طریق اقامه شده، که مهم ترین آنها دلیل انسداد معروف است که اگر مقدماتش تمام باشد، نتیجه اش حجیت مطلق مظنه است، منتها اختلاف در این واقع شده که آیا نتیجه آن، حجیت مظنه است بنابر کشف یا بنابر حکومت، که توضیح داده ایم.

دلیل انسداد مقدماتی دارد. مهمترین مقدمۀ دلیل انسداد که بخاطر همان مقدمه هم عنوان دلیل انسداد را پیدا کرده، این مقدمه است که باب علم و علمی نسبت به تکالیف الهیه انسداد دارد. و این مقدمه در صورتی درست است که کسی قائل به حجیت خبر واحد نشده باشد، و الا اگر کسی خبر واحد را حجت بداند، با این همه روایات معتبره و روایات صحیحه و موثقه، دیگر باب علمی نسبت به تکالیف الهیه منسد نیست ولو اینکه باب علم، منسد است، اما باب علمی لیس بمنسد، برای اینکه خبر واحد کفایت می کند که ما از طریق کتابهای روائی، تکالیف الهیه را بدست بیاوریم. لذا چون این مقدمه تمامیتش در صورتی است که برای خبر واحد، حجیتی قائل نباشیم و ما حجیت خبر واحد را تثبیت کردیم، لذا دلیل انسداد برای ما باید به صورت یک دلیل فرضی مطرح باشد و متأسفانه دیگر ما آنقدر وقت نداریم که در این مسائل فرضی علم اصول وارد بشویم، آن هم با این تورّمی که علم اصول پیدا کرده که آن هم جای تأسف است، لذا حالا ما این بحثهای انسداد و مانند آن را رها کردیم و ان شاء الله بحث برائت را شروع می کنیم.

پرسش:

1 - توثیق خاص و توثیق عام اهل خبره نسبت به رواه را توضیح دهید.

2 - در چه صورتی توثیقات عامه نسبت به رواه کفایت می کند؟

3 - دلیل عدم حجیت خبر واحد در موضوعات چیست؟

4 - دلیل عدم تمامیت دلیل انسداد چیست؟