سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 587

درس یکصد و پنجاه و دوم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

اصول عملیه

مباحث اصول عملیه

در این مقصد، بحث از اصول عملیه است. اصول عملیه عبارت از اصولی است که مجتهد بعد از آن که در یک مسأله ای تفحص از دلیل می کند و نمی تواند یک دلیلی بر اثبات یا نفی به دست بیاورد، باید به یکی از این اصول عملیه رجوع کند. پس مورد این اصول عملیه، آنجائی است که دلیل وجود نداشته باشد، نه قطع در کار باشد و نه یک دلیل و حجتی وجود داشته باشد که بتواند حکم را اثبات یا نفی کند.

مرحوم آخوند(قدس سره) می فرمایند: این اصول عملیه، مهمش عبارت از چهار اصل است: اصاله البرائه، اصاله التخییر، اصاله الاشتغال و استصحاب. و می فرمایند که این اصول، منحصر در اربعه نیست بلکه ما یک اصول دیگری هم داریم که مجتهد«عند الفحص عن