سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 600

درس یکصد و پنجاه و چهارم

اشاره

1374/9/7 بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

استدلال به آیات بر اصاله البرائه

بحث در استدلال به این آیۀ شریفه«وَ ما کُنّا مُعَذِّبِینَ...» بود. شیخ بزرگوار اشکال کردند که آیه در رابطۀ با امم سابقه و نفی عذاب دنیوی قبل از بعث رسول است و به عذاب اخروی محل بحث دلالتی ندارد. گفتیم: این فرمایش محل مناقشه است، که به چه دلیل آیه مربوط به امم سابقه است؟ قاعدتا از کلمۀ«ما کُنّا» ، در حالی که مخصوصا درباره خداوند تبارک و تعالی، این کلمه دلالت بر ماضی نمی کند و مواردی داریم که تعبیر به ماضی شده لکن مقصود، ماضی نیست، مثل آیۀ«وَ ما کانَ اللّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِیهِمْ» باز به صورت اسم فاعل دنبالش می فرماید«وَ ما کانَ اللّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ» پس دلالتی بر اشکال ایشان ندارد.

عمومیت آیۀ«وَ ما کُنّا مُعَذِّبِینَ» نسبت به عذاب اخروی و دنیوی

اشکال دیگر این که آیۀ قبل از این آیۀ شریفه، مربوط به روز قیامت است، و آن آیۀ شریفه