سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 10 صفحه 70

القاء در مفسده و تفویت مصلحت است یا نه؟ در مقام جواب، ما دو حالت را فرض می کنیم؛ یعنی علی کلتا الحالتین باید این معنا را جواب بدهیم؛ یک حالت، حالت انفتاح باب علم است و به تعبیر دیگر: حالت حضور أئمه معصومین(علیهم السلام) است که باب علم برای مردم منفتح است و فرض کنیم هر کسی می تواند خودش مستقیما به امام(علیه السلام) مراجعه کند و مطلب خودش را سؤال کند و از امام جواب بشنود. در حال انفتاح باب علم و حال تمکن مردم از مراجعه به امام معصوم(علیه السلام) و سؤال و جواب مستقیم از امام گرفتن، آیا در این حال می توانیم مسأله تعبّد به خبر واحد را توجیه کنیم؟ می توانیم مسأله حجیت خبر واحد ثقه یا عادل را توجیه بکنیم؟

می گوییم: بله. وجه آن، خیلی روشن است برای اینکه عمده احکام از طریق مسأله حجیت خبر واحد به مردم می رسیده و اگر بگوییم: خبر واحد حجت نباشد، لازمه آن این است که هر کسی موظف باشد در هر مشکله و در هر شبهۀ شرعیه و حکمیه ای که برای او پیش می آید، مستقیما به امام معصوم مراجعه بکند برای اینکه باب علم منفتح است.

عدم امکان حصول احکام از طریق علم حتی در زمان حاضر

ما یک توجیه تنظیری می کنیم، بعد خصوصیات زمان أئمه(علیهم السلام) که یک خصوصیات خاصی بوده را اشاره می کنیم. می گوییم: فی زمانا هذا که این همه وسائل ارتباطی وجود دارد، این همه امکانات وجود دارد، تلفن، تلگراف و امثال ذلک وجود دارد، هیچ خوفی هم وجود ندارد، بلکه بحمد الله حکومت ما هم حکومتی است که بر پایه همین عقائد شیعه و فقه شیعه بنیان گذاری شده، لکن اگر یک مرجع تقلیدی امروز اعلام کرد که ایها الناس! هر کسی می خواهد فتوای من را به دست بیاورد، رساله به درد نمی خورد! مسأله گوها به درد نمی خورند! اینهایی که نقل فتاوای مرا می کنند به درد نمی خورند! فقط باید مستقیما به خود من مراجعه کند و فتوای من را بگیرد! در حالی که نه خوفی هست و نه تهدیدی هست، نه مشکلات سیاسی وجود دارد، امکانات هم کاملا هست، مسألۀ تلفن و امثال ذلک هم وجود دارد، فرض کنیم که مردم هم صدای خود این مرجع را مشخصا می دانند، آیا این در زمان ما امکان دارد یا نه، با اینکه مراجع هم متعدد هستند؟ اگر همه آنها یا بعضی از آنها این حرف را زدند، گفتند: لیست الفتوی الاّ آن که مقلدین من از زبان خود من بشنوند، چه مسائلی پیش می آید؟ چه مشکلاتی تحقق پیدا می کند؟ هم برای مردم مشکلات پیش می آید، هم برای