سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 11 صفحه 226

هم شامل می شود، اما یک نهی دیگر هم داریم و آن این است که اگر نهی به شیء«بعنوان انه مجهول الحکم و بعنوان انه مشکوک الحکم» متعلق بشود، مثل ادلۀ وجوب احتیاط، اگر ادلۀ وجوب احتیاط در مورد شبهات بدویه تمام باشد معنای این ادلۀ احتیاط این است که یجب الاحتیاط. یجب الاحتیاط یعنی چه؟ یعنی باید از شرب توتون اجتناب کنیم، اگر دلیل وجوب احتیاط در شبهات بدویه تمام باشد، معنایش این است که واجب است که ما از شرب توتون مشکوک الحکم اجتناب کنیم. اینجا نهی متعلق شده به شرب توتون لا بعنوانه الاولی، بل به عنوان اینکه شرب توتون مجهول الحکم است و در مورد مجهول الحکم باید احتیاط شود و معنای لزوم احتیاط، لزوم اجتناب از این مجهول الحکم است.

لازمۀ توسعه در معنای نهی

اگر ما دائره نهی در«حتی یرد فیه نهی» را وسیع بگیریم و بگوئیم که این اباحۀ ظاهریه که مخالف«کل شیء مطلق» است، تا زمانی ادامه دارد که پای نهی بکار بیاید، حالا کدام نهی؟ دیگر فرقی نمی کند، نهی متعلق به شیء به عنوان اولی باشد و یا نهی متعلق به شیء بعنوان کونه مجهول الحکم باشد. تا پای نهی در کار آمد، اباحۀ ظاهریه بساطش را جمع می کند و می رود.

اگر ما«حتی یرد فیه نهی» را به این احتمال ثانی معنی کنیم، آن وقت نتیجه اش این می شود که اگر مناقشه ای در اخبار احتیاط و ادلۀ احتیاط فی نفسها نباشد، آن ادله بر این «کل شیء مطلق» تقدم دارد، برای اینکه خود«کل شیء مطلق» این معنی را دلالت دارد که اباحۀ ظاهریه تا زمانی موقعیت دارد که نهی نباشد، اما اگر نهی آمد، چه متعلق به شیء به عنوان اولی و چه متعلق به شیء به عنوان مجهول الحکم بشود، اباحۀ ظاهریه بساطش را جمع می کند.

در نتیجه اگر در«حتی یرد فیه نهی» آن احتمال دوم در باب نهی جریان پیدا کند، این حدیث«کل شیء مطلق» دیگر در مقابل ادلۀ احتیاط نمی تواند بایستد، اما اگر احتمال اول در باب نهی در این حدیث«حتی یرد فیه نهی» باشد، معنایش این است که اباحۀ ظاهریه