- اصل برائت 1
- اشاره 1
- اشاره 2
- احتمال چهارم در آیۀ«لا یُکَلِّفُ اللّهُ...» جمع بین همه احتمالات 3
- عدم امکان جمع بین مفعول مطلق و مفعول به 4
- جمع بین مفعول مطلق و مفعول به بالتسامح 6
- فرق بین وجوب و تحریم از نظر معنای مصدری و اسم مصدری 7
- پرسش: 8
- اشاره 9
- عدم امکان جمع بین متباینین ولو تسامحا 9
- رفع شبهه به استعمال موصولات در معنای عام خودشان 11
- عدم انحلال در معنای مای موصوله 12
- اشکال در نحوه ارتباط فعل«لا یکلف» با مای موصوله 13
- پرسش: 15
- اشاره 16
- خلاصۀ بیان محقق عراقی(ره) دربارۀ آیۀ«لا یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاّ ما آتاها» 16
- تباین بین معانی حرفیه 18
- عدم امکان تمسک به اطلاق آیه از نظر محقق عراقی(ره) 20
- پرسش: 22
- امکان استدلال به آیۀ«لا یُکَلِّفُ اللّهُ نَفْساً إِلاّ ما آتاها» برای برائت 24
- اشاره 24
- بررسی امکان استدلال به آیه طبق احتمال چهارم 25
- شرط تمسک به اطلاق 26
- عدم امکان تمسک به اطلاق آیه در ما نحن فیه 27
- بررسی امکان استدلال به آیه در مقابل اخباریین 28
- پرسش: 30
- اشاره 32
- عدم استقلال وجوب احتیاط 33
- لازمه وجوب نفسی احتیاط 34
- تمسک به روایات برای اثبات برائت(حدیث رفع) 35
- اعتبار فهم عرف در فهم کلمات شارع 37
- معنای رفع و دفع از نظر عرف 38
- پرسش: 39
- اشاره 40
- وجود نسبت عام و خاص مطلق بین رفع و دفع 42
- تغایر مفهوم رفع و دفع از نظر عرف 43
- لحاظ زمان در معنای رفع و دفع 43
- استعمال کلمۀ«وضع» به جای«رفع» در روایات 44
- تشریعی بودن رفع در حدیث رفع 45
- معنای مجاز در کلمه و مجاز در اسناد 47
- پرسش: 47
- اشاره 49
- بررسی مجاز در اسناد در حدیث رفع 49
- حقیقی بودن اسناد رفع از نظر محقق نائینی(ره) 50
- کیفیت انشای حکم در حدیث رفع نزد محقق نائینی(ره) 52
- عدم تحقق انشای احکام از طریق معصومین 53
- عدم فرق بین انشائی بودن و اخباری بودن جمله در نیاز به تقدیر 55
- پرسش: 56
- تشریعی بودن رفع نزد محقق نائینی(ره) 57
- اشاره 57
- توجیه حدیث رفع به تقدیر گرفتن مؤاخذه 58
- تکوینی بودن مؤاخذه و عدم ارتباط رفع آن به تشریع 60
- استشهاد به حدیث رفع برای رفع غیر مؤاخذه در روایات 61
- عدم مصحّح بودن مؤاخذه برای اسناد رفع به نفس امور نه گانه 61
- تقدیر گرفتن اثر ظاهر در هر کدام از امور نه گانه 63
- ملازمۀ بین رفع اثر ظاهر و اثبات اثر غیر ظاهر 64
- پرسش: 65
- اشاره 66
- مؤیّد مرفوع بودن همۀ آثار در حدیث رفع 67
- مثال برای عدم مرفوع بودن امر عدمی 68
- دلیل محقق نائینی(ره) بر اختصاص حدیث رفع به امور وجودیه 70
- پرسش: 71
- اشاره 72
- عدم فرق در رفع ادعایی بین امر وجودی و امر عدمی 73
- تناقض ادعایی بودن معنای رفع و رفع موضوعیت اشیاء برای حکم شرعی 74
- عدم استفاده شدن رفع موضوعیت از حدیث رفع 75
- فرق بین عدم مطلق و عدم مضاف در ما نحن فیه 77
- پرسش: 78
- اشاره 79
- فرق بین عدم مضاف و عدم مطلق 79
- توسعه در معنای حدیث رفع با ادعایی دانستن رفع 80
- ترتب احکام شرعیه بر امور عدمیه 81
- رفع آثار امور عدمیه به کمک حدیث رفع 83
- پرسش: 85
- نسبت حدیث رفع با احکام متعلق به خطأ و نسیان و مانند آن 86
- اشاره 86
- سنخیت بین عناوین اشیاء با رفع 87
- اختصاص حدیث رفع به احکام اشیاء به عنوان اولیه 90
- معنای امتنان بر همۀ امّت در حدیث رفع 91
- نسبت حدیث رفع با«من اتلف مال الغیر فهو له ضامن» 92
- پرسش: 93
- اشاره 94
- نحوۀ حکومت حدیث رفع بر ادلۀ واقعیه بنظر محقق نائینی(ره) 95
- شمول حدیث رفع نسبت به شبهات حکمیه و موضوعیه 97
- تعلق ضرر به موضوع در قاعدۀ لا حرج 98
- امکان تعلق نسیان به حکم 99
- پرسش: 100
- اشاره 101
- شمول«ما لا یعلمون» نسبت به شبهات حکمیه 101
- مقتضای وحدت سیاق در حدیث رفع 102
- مقتضای وحدت سیاق حدیث رفع با ملاحظۀ همه فقرات آن 103
- تعدد سیاق حدیث رفع نزد محقق عراقی(ره) 104
- لازمۀ اسناد عدم العلم به حکم 105
- فعل جوانحی بودن طیره و حسد وسوسه در تفکر در خلق 107
- پرسش: 108
- اشاره 109
- امکان تعلق جهل به شیء به اعتبار مجهولیت نوع آن 110
- لازمۀ سعۀ معنای ما موصوله 111
- لازمۀ وحدت سیاق حدیث رفع طبق توسعه در معنای«ما» 113
- اشکال استعمال لفظ در اکثر از معنای واحد و جواب آن 114
- استفادۀ ثقل مرفوع از استعمال کلمۀ«رفع» و جواب آن 115
- پرسش: 116
- اشاره 117
- اشکال جمع بین حقیقت و مجاز از اسناد رفع به«ما لا یعلمون» 117
- لازمۀ مبهم بودن معنای موصول در ما نحن فیه 119
- مبهم بودن معنای موصول و مجازی بودن اسناد رفع به«ما اکره علیه» 120
- معنای شمول«ما لا یعلمون» نسبت به شبهات موضوعیه و حکمیه 122
- اشاره 125
- معنای رفع خطا و نسیان در حدیث رفع 125
- استدلال به حدیث رفع برای صحت نماز با جزء منسی شده 127
- نسیان اجزاء و شرائط در عبادات 128
- پرسش: 129
- اشاره 130
- تصوّر نسیان نسبت به احکام وضعیه 131
- نسیان جزئیت و شرطیت 131
- حکومت حدیث رفع بر ادله اعتبار جزئیت و شرطیت 132
- معنای امر به طبیعت مأموربه در باب عبادات 134
- معنای رفع جزئیت و شرطیت به وسیله حدیث رفع 135
- پرسش: 137
- اشاره 138
- شمول حدیث رفع نسبت به نسیان جزء و شرط در عبادت 138
- اشکال تمسک به حدیث رفع نسبت به عالم ذاکر 140
- اشکال عدم امکان توجه خطاب به ناسی به عنوان ناسی 142
- امکان توجه خطاب به ناسی از راه خطاب عام 143
- پرسش: 144
- ادلۀ نائینی(ره) بر عدم جواز تمسک به حدیث رفع در نسیان جزء و شرط 145
- اشاره 145
- عدم امکان رفع معدوم 145
- اختصاص حدیث رفع به آثار شرعیه 147
- ارتباط جزئیت و شرطیت به شارع 148
- مقتضای در مقام امتنان بودن حدیث رفع 149
- عدم دخالت حدیث رفع در باب ارکان صلاه 150
- پرسش: 152
- اشاره 153
- بررسی شمول حدیث رفع نسبت به ترک واجب یا فعل حرام 153
- عدم شمول حدیث رفع، به ترک واجب یا فعل حرام نزد محقق عراقی(ره) 154
- استناد روایات و فتاوا به حدیث رفع در مورد ترک واجب یا فعل حرام 155
- تحقیق درباره متعلق حرج در ما نحن فیه 157
- عدم دلیل بر فرق بین محرمات و ترک واجبات نسبت به حدیث رفع 157
- عدم ارتباط ضرر به قاعدۀ لا حرج 158
- پرسش: 159
- اشاره 161
- مراتب واجبات و محرمات نسبت به شمول حدیث رفع 161
- لزوم مراعات اهمیت ترک واجبات یا فعل محرمات نسبت به حدیث رفع 163
- مراعات اهمیت مکره علیه در باب حرج اکراه و اضطرار 163
- دخالت تفاوت مکلفین نسبت به اضطرار به فعل حرام 165
- نقش حدیث رفع نسبت به اجزاء و شرائط و موانع عبادت 166
- نقش حدیث رفع در صورت اکراه بر ترک جزء 167
- عدم ارتباط اکراه بر ترک جزء به حدیث رفع 168
- پرسش: 169
- کاربرد حدیث رفع در مورد نسیان و اضطرار و اکراه بر اسباب 170
- اشاره 170
- فرق بین مسألۀ اکراه و اضطرار و نسیان در باب اسباب 173
- شباهت اکراه بر اسباب به اکراه در باب عبادات 174
- تقسیم مسببات از نظر محقق نائینی(ره) 175
- تصور امکان اکراه بر مسبب و نقش حدیث رفع در آن 176
- عدم کارایی حدیث رفع در مسببات مکشوفه به دست شارع 177
- انکار وجوب غسل جنابت 178
- استدلال به حدیث«کل شیء مطلق» برای بحث برائت 180
- درس یکصد و هفتاد و نهم 180
- اشاره 180
- بررسی احتمالات در روایت«کل شیء مطلق» از نظر مقام ثبوت 181
- احتمالات کلمۀ«مطلق» از نظر مقام ثبوت 182
- احتمالات در کلمۀ«یرد» از«حتی یرد فیه نهی» 184
- احتمالات جاریه در معنای کلمۀ نهی 185
- پرسش: 186
- اشاره 187
- درس یکصد و هشتادم 187
- ورود ادلۀ احتیاط بر حدیث«کل شیء مطلق» 188
- امتناع ثبوتی بعضی از احتمالات حدیث«کل شیء مطلق» 190
- تناقض صدر و ذیل روایت طبق بعضی از احتمالات 191
- توضیح حدیث«کل شیء مطلق» از نظر محقق اصفهانی(ره) 192
- عدم تمامیت مقدمیت عدم الضدین لوجود ضده الاخر 193
- پرسش: 195
- امتناع اباحۀ واقعیه از کلمۀ مطلق در حدیث«کل شیء مطلق» 196
- درس یکصد و هشتاد و یکم 196
- اشاره 196
- توسعه در مصالح و مفاسد مقتضی احکام 197
- امکان اجتماع زمینۀ امر و نهی در شیء واحد 199
- عدم تضاد احکام تکلیفیه باهم 200
- اجتماع وجوب و حرمت در طبیعت واحده 201
- استفادۀ اباحۀ تعبدیه از حدیث«کل شیء مطلق» 202
- پرسش: 203
- درس یکصد و هشتاد و دوم 204
- امتناع ارادۀ اباحۀ ظاهریه از«مطلق» در حدیث«کل شیء مطلق» 204
- اشاره 204
- اشکال معنا کردن«یرد» به معنای صدور نهی 206
- تخلّف حکم از موضوع در صورت قید موضوع بودن«حتی» 207
- انتفاء موضوع مرکب با انتفاء قید آن 208
- عدم لزوم تبعیت احکام از مصالح و مفاسد نفس موضوعاتش 209
- پرسش: 210
- درس یکصد و هشتاد و سوم 211
- لزوم احراز عدم ورود نهی برای ترتب اباحه 211
- اشاره 211
- عدم امکان احراز وجدانی در حدیث«کل شیء مطلق» 212
- اشکال احراز تعبدی در حدیث«کل شیء مطلق» 213
- عدم احتیاج به حدیث با اجرا شدن استصحاب 214
- لازمۀ استقلال دلیل 216
- عدم ارتباط احکام عقلیه با استصحاب 218
- پرسش: 219
- اشاره 220
- درس یکصد و هشتاد و چهارم 220
- ظهور روایت«کل شیء مطلق» در غایت بودن ورود نهی 220
- برگشت صفت شک به مکلف 221
- لازمۀ صدور«حتی یرد» از لسان امام معصوم 223
- احتمالات وارده در کلمۀ نهی در«حتی یرد فیه نهی» 225
- لازمۀ توسعه در معنای نهی 226
- پرسش: 227
- درس یکصد و هشتاد و پنجم 228
- اشاره 228
- تمسک به حدیث«الناس فی سعه ما لا یعلمون» برای برائت 228
- نسبت بین حدیث سعه با ادلۀ احتیاط از نظر محقق نائینی(ره) 229
- عدم تبدّل شک به علم به واسطه احتیاط 232
- علت تقدّم ادله وجوب احتیاط بر قاعدۀ قبح عقاب بلا بیان 233
- فرق بین حدیث سعه با قاعده قبح عقاب بلا بیان 234
- پرسش: 235
- درس یکصد و هشتاد و ششم 236
- اشاره 236
- بررسی وجوب طریقی احتیاط 236
- بررسی وجوب نفسی احتیاط 237
- معارضه بین ادلۀ وجوب احتیاط با حدیث سعه 238
- حکومت ادلۀ وجوب احتیاط بر حدیث سعه 239
- احتمال تعارض ادله وجوب نفسی احتیاط با حدیث سعه 240
- پرسش: 243
- تقدّم حدیث حجب بر ادلۀ احتیاط 244
- درس یکصد و هشتاد و هفتم 244
- اشاره 244
- تشبیه حدیث حجب به حدیث ما سکت الله 245
- فرق بین حدیث حجب و حدیث رفع 246
- اسناد افعال اختیاریه انسان به خداوند 247
- خصوصیت افعال ارادیه انسان 248
- عدم اسناد افعال قبیحه به خداوند 251
- پرسش: 252
- استدلال به روایت«کل شیء لک حلال» برای برائت 253
- درس یکصد و هشتاد و هشتم 253
- اشاره 253
- فرق بین روایت«کل شیء لک حلال» با روایت«کل شیء طاهر» 254
- تأکیدی بودن عنوان«بعینه» برای«تعرف» 255
- عدم ارتباط«بعینه» به«تعرف» 255
- عدم ارتباط حدیث به شبهات حکمیه 256
- اختصاص«کل شیء فیه حلال و حرام» به شبهات موضوعیه 259
- پرسش: 260
- اشاره 261
- درس یکصد و هشتاد و نهم 261
- عدم شمول روایت«کل شیء فیه حلال و حرام» نسبت به شبهات حکمیه 262
- احتمال شمول روایت«کل شیء فیه حلال و حرام» نسبت به شبهات حکمیه 265
- منشأ شک در شبهات حکمیه 266
- فرق بین روایت«کل شیء لک حلال» با روایت«کل شیء فیه حلال و حرام» 266
- اشاره 269
- درس یکصد و نودم 269
- تمسک به حکم عقل در باب برائت 270
- بررسی قاعدۀ«قبح عقاب بلا بیان» 271
- کلام محقق اصفهانی(ره) در تمسک به قاعدۀ«قبح عقاب بلا بیان» 273
- عدم تطبیق مدعای اصولیین با دلیلشان 275
- پرسش: 276
- درس یکصد و نود و یکم 278
- عدم فرعیت قاعدۀ«قبح عقاب بلا بیان» از مسألۀ قبح ظلم 278
- اشاره 278
- مقصود قائلین به برائت 279
- مقایسۀ بین قاعدۀ«قبح عقاب بلا بیان» با وجوب دفع ضرر محتمل 281
- نسبت بین قاعدۀ«قبح عقاب بلا بیان» با ادلۀ احتیاط 282
- تقدّم ادله احتیاط بر ادله برائت 283
- پرسش: 284
- درس یکصد و نود و دوم 285
- استدلال به آیات آمره به تقوا 285
- منافات نداشتن اجرای برائت با تقوا 286
- ارشادی بودن امر«اتقوا الله» 287
- بررسی حقیقت تقوا 288
- عدم تطبیق دلیل اخباریین با مدعایشان 291
- پرسش: 292
- اشاره 294
- درس یکصد و نود و سوم 294
- استدلال به آیات ناهیه از اتباع غیر علم برای وجوب احتیاط 294
- تشابه بین اخباری و اصولی در اجرای احتیاط و برائت 295
- استدلال به آیات ناهیه از القای در تهلکه برای وجوب احتیاط 297
- عدم وجود تهلکه با وجود مجوّز شرعی 297
- ارشادی بودن نهی در«لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» 298
- معنای واقعی«لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَهِ» با ملاحظه سیاق آیه 300
- پرسش: 301
- اشاره 303
- استدلال به روایات آمره به ارجاع غیر معلوم ها به معصومین 303
- درس یکصد و نود و چهارم 303
- استدلال به روایات آمره به توقف عند الشبهه برای وجوب احتیاط 304
- اختصاص بعضی از روایات به شبهات موضوعیه 306
- استدلال به«الوقوف عند الشبهه خیر من الاقتحام فی الهلکه» 307
- پرسش: 310
- درس یکصد و نود و پنجم 311
- اشاره 311
- استدلال به روایات آمره به احتیاط و جواب آن 311
- بررسی روایت«اخوک دینک فاحتط لدینک» 312
- بررسی روایت عبد الرحمن بن حجاج 314
- پرسش: 319
- درس یکصد و نود و ششم 320
- استدلال به روایات تثلیث امور برای وجوب احتیاط 320
- اشاره 320
- بررسی معنای روایات دالّ بر تثلیث امور 321
- معنای وجوب احتیاط در شبهۀ حکمیۀ تحریمیه 323
- پرسش: 327
- اشاره 328
- درس یکصد و نود و هفتم 328
- جواب از روایات فرضی دال بر وجوب احتیاط و توقف 329
- مقتضای حکم عقل در باب احتیاط و توقف 329
- ارشادی بودن اخبار دال بر لزوم احتیاط و توقف 330
- ابای اخبار احتیاط و توقف از تخصیص و تقیید 331
- حمل کردن روایات احتیاط و توقف بر استحباب 333
- پرسش: 334
- درس یکصد و نود و هشتم 335
- اشاره 335
- تمسک به اصاله الحظر در اشیاء برای وجوب احتیاط 335
- اختلافی بودن اصاله الحظر در اشیاء 336
- تمسک به وجوب دفع ضرر محتمل برای اثبات وجوب احتیاط 337
- مقایسۀ قاعدۀ قبح عقاب بلا بیان با قاعدۀ وجوب دفع ضرر محتمل 340
- پرسش: 342
- نسبت بین قاعدۀ دفع ضرر محتمل با قبح عقاب بلابیان از نظر اخباریین 343
- درس یکصد و نود و نهم 343
- اشاره 343
- ورود قاعده قبح عقاب بلابیان بر قاعده دفع ضرر محتمل 344
- عدم ارتباط صدق کبرای قیاس به صغرای قیاس 345
- عدم دلیل برای اثبات صغرای قیاس اخباری 350
- پرسش: 351
- درس دویستم 352
- اشاره 352
- عدم جریان اصل برائت در اطراف علم اجمالی 352
- علم اجمالی به وجود تکالیف لزومیه در شریعت 353
- لزوم احتیاط در تمام شبهات وجوبیه و تحریمیه 354
- انحلال علم اجمالی و انواع آن 355
- بررسی موارد انحلال علم اجمالی 356
- انحلال حقیقی علم اجمالی کبیر به صغیر 358
- پرسش: 359
- اشاره 360
- درس دویست و یکم 360
- کیفیت انحلال علم اجمالی در قسم سوم 360
- خصوصیت فرض سوم انحلال علم اجمالی 362
- انحلال حکمی علم اجمالی قسم سوم از نظر محقق عراقی(ره) 364
- معنای تنجّز تکلیف 365
- امتناع تکرار در تنجّز تکلیف 366
- پرسش: 368
- درس دویست و دوم 369
- اشاره 369
- بررسی کلام محقق عراقی(ره) با توجه به شرطیت تنجّز علم اجمالی 370
- عدم منتفی شدن اثر علم اجمالی به واسطه قیام حجت معتبره 371
- متعلق علم اجمالی 374
- تقریب بیان محقق اصفهانی(ره) در متعلق علم اجمالی 374
- خصوصیت حجت معتبره در کنار علم اجمالی 376
- پرسش: 377
- اشاره 378
- درس دویست و سوم 378
- دخالت خصوصیت در معلوم بالاجمال 379
- خلط بین تنجّز و حجیت در کلام محقق اصفهانی(ره) 380
- تساوی اماره با علم اجمالی از نظر تنجّز اصل تکلیف 382
- پرسش: 385
- درس دویست و چهارم 386
- اشاره 386
- لزوم احراز اتحاد معلوم بالتفصیل، با معلوم بالاجمال در انحلال حقیقی 388
- ملاک انحلال حقیقی علم اجمالی از نظر امام(ره) 390
- معنای انحلال حقیقی در تقریب امام(ره) 391
- پرسش: 392
- اشاره 394
- ملاک انحلال حقیقی علم اجمالی 394
- درس دویست و پنجم 394
- عدم جریان ملاک امام(ره) برای انحلال حقیقی در تمام فرضها 395
- اختصاص ملاک مذکور در بیان امام(ره) به دو مورد 397
- وجدانی بودن احراز انحلال علم اجمالی 400
- عدم لزوم احتیاط در تمام موارد مشتبه 401
- پرسش: 402
- درس دویست و ششم 403
- اشاره 403
- بررسی جریان برائت در شبهات موضوعیه 403
- تعلق تکلیف به طبیعت بنحو عام استغراقی 404
- اقسام تعلق تکلیف به طبیعت 404
- تعلق تکلیف به طبیعت بنحو عام مجموعی 405
- تعلق حکم به طبیعت بنحو صرف الوجود 407
- تعلق حکم به طبیعت بنحو نفس الطبیعه 409
- پرسش: 410
- بررسی شبهه موضوعیه در صورت تعلق تکلیف به نحو عام استغراقی 411
- درس دویست و هفتم 411
- اشاره 411
- منشأ اشکال جریان برائت در شبهه موضوعیه در عام استغراقی 412
- اختصاص قاعدۀ قبح عقاب بلابیان به صورت عدم تنجّز تکلیف 414
- پرسش: 419
- درس دویست و هشتم 420
- اشاره 420
- تنبیه اول: برائت در شبهه موضوعیه در عام مجموعی 420
- تصور شبهۀ موضوعیه در صورت تعلق تکلیف به صرف الوجود طبیعت 424
- بررسی شبهۀ موضوعیه در صورت تعلق حکم به نفس طبیعت 426
- پرسش: 427
- درس دویست و نهم 428
- تنبیه دوم برائت: محبوبیت احتیاط محبوبیت احتیاط علی کل حال 428
- اشاره 428
- تفصیل محقق نائینی(ره) بین موارد احتیاط از نظر حسن 429
- معنای حجیت شرعیه از نظر محقق نائینی(ره) 430
- عدم حصول علم تعبدی از حجیت اماره 431
- عدم فرق بین قبل از علم تعبدی و بعد از آن از نظر احتیاط 432
- تفصیل بین بنای بر احتیاط و عدم بنای بر احتیاط 433
- پرسش: 434
- درس دویست و دهم 435
- اشاره 435
- عدم جواز عدول به مرتبه لاحقه با وجود مرتبه سابقه از مراتب امتثال 435
- عدم نقصان امتثال علمی اجمالی 437
- حکم عقل در مقام امتثال 438
- اخصیت دلیل محقق نائینی(ره) از مدعا 439
- حسن احتیاط و مسألۀ اختلال نظام 440
- تشابه محل بحث به بحث اجتماع امر و نهی 441
- پرسش: 442
- جریان برائت با فقدان اصل حاکم 443
- درس دویست و یازدهم 1375/2/3 443
- اشاره 443
- تقدم استصحاب بر اصاله البرائه 445
- لزوم فقدان مورد برای اصاله البرائه در صورت تقدم استصحاب 446
- مقتضای اصل در صورت شک در قابلیت داشتن حیوانی برای تزکیه 448
- پرسش: 449
- استصحاب عدم قابلیت تزکیه حیوان مشکوک التزکیه 451
- درس دویست و دوازدهم 1375/2/4 451
- اشاره 451
- توجیه محقق حائری(ره) برای اثبات حالت سابقه برای اصل عدم ازلی 454
- عدم اعتبار اصل مثبت 457
- پرسش: 459
- درس دویست و سیزدهم 460
- اشاره 460
- شک در قابلیت تزکیه حیوان 460
- صور اخذ قید عدمی در موضوع حکم شرعی 461
- اخذ قید عدمی به صورت سالبه بسیط در موضوع دلیل شرعی 462
- اخذ قید عدمی به صورت سالبه محصله در موضوع حکم شرعی 463
- قسم سوم سالبۀ محصّله 464
- اخذ قید عدمی به صورت موجبۀ معدوله در موضوع دلیل شرعی 464
- اخذ قید عدمی در محمول به صورت صفت 466
- اخذ قید عدمی در موضوع دلیل شرعی به صورت موجبۀ سالبه المحمول 466
- اخذ قید عدمی در موضوع مرکب از امر عدمی و وجودی 467
- پرسش: 468
- اشاره 469
- خروج صوری که عنوان سلب با نبودن موضوع سازگار است از محل بحث 469
- درس دویست و چهاردهم 1375/2/12 469
- لزوم اتحاد بین قضیۀ مشکوکه و متیقنه در باب استصحاب 470
- عدم وجود اتحاد بین قضیه متیقنه و مشکوکه در محل بحث 472
- عدم جریان استصحاب با فرض مرکب بودن موضوع در محل بحث 474
- پرسش: 476
- لزوم ارتباط بین دو جزء موضوع مرکب 476
- بررسی اخبار من بلغ 478
- درس دویست و پانزدهم 1375/2/15 478
- اشاره 478
- استفاده استحباب از اخبار من بلغ طبق نظریه محقق خراسانی 480
- دخالت داشتن التماس ثواب یا طلب قول النبی در استحباب 481
- عدم ذکر استحباب در روایات من بلغ 483
- نظر محقق نائینی درباره اخبار من بلغ 484
- نسبت بین اخبار من بلغ و ادلۀ حجیت خبر واحد 485
- حکومت اخبار من بلغ بر ادلۀ حجیت خبر واحد 486
- پرسش: 487
- اشاره 488
- درس دویست و شانزدهم 1375/2/16 488
- عدم دلالت اخبار«من بلغ» بر حجیت مطلق خبر در باب مستحبات 489
- معنای اخبار«من بلغ» طبق نظریه معروف در باب حجیت 490
- اختصاص بحث تخصیص عام به باب متخالفین 491
- عدم نظارت اخبار«من بلغ» به ادلۀ حجیت خبر واحد 493
- عدم دلیل بر تأخّر اخبار«من بلغ» از ادله حجیت خبر واحد 495
- خلاصۀ اقوال در اخبار«من بلغ» 496
- تحفّظ بر مصالح موجود در مستحبات 497
- پرسش: 499
- اشاره 501
- اصاله التخییر 501
- وظیفۀ مکلّف در دوران امر بین محذورین 502
- اشاره 502
- درس دویست و هفدهم 502
- مخالفت قطعیه در فرض واقعۀ واحده یا متعدده در دوران بین محذورین 504
- حکم عقل در صورت دوران بین محذورین 505
- کلام محقق نائینی(ره) در مجرای اصاله التخییر و جواب آن 506
- کلام محقق عراقی(ره) در مجرای اصاله التخییر و جواب آن 508
- پرسش: 509
- درس دویست و هیجدهم 510
- جریان برائت عقلیه در دوران بین المحذورین 510
- اشاره 510
- بیان بودن علم اجمالی 512
- کلام مرحوم آخوند(ره) در عدم جریان قاعدۀ قبح عقاب بلا بیان 514
- کلام مرحوم عراقی(ره) در عدم جریان قاعدۀ قبح عقاب بلا بیان 516
- بیان مرحوم نائینی(ره) در عدم جریان قاعدۀ قبح عقاب بلا بیان 516
- پاسخ استاد در عدم جریان قاعدۀ قبح عقاب بلا بیان 517
- پرسش: 518
- درس دویست و نوزدهم 519
- اشاره 519
- حکم عقل به تخییر در دوران بین المحذورین 519
- ادلۀ برائت نقلی 523
- بیان محقق نائینی(ره) در عدم تمسک به حدیث رفع در قابل وضع و رفع 525
- پاسخ استاد به بیان محقق نائینی(ره) در عدم تمسک به حدیث رفع 526
- پرسش: 527
- اشاره 529
- درس دویست و بیستم 529
- ادلۀ محقق نائینی(ره) بر عدم جریان اصاله الاباحه در دوران بین محذورین 530
- تفاوت اصاله الاباحه و اصاله الحلیه 532
- تناقض در کلام محقق نائینی(ره) در مورد اصاله الاباحه 533
- پاسخ استاد به تناقض کلام محقق نائینی(ره) در اصاله الاباحه 536
- تشابه اصاله الاباحه با جمع بین حکم ظاهری و حکم واقعی 537
- پرسش: 538
- جریان استصحاب وجوب و حرمت در دوران بین محذورین 539
- اشاره 539
- درس دویست و بیست و یکم 539
- بیان محقق نائینی(ره) در تنزیلی بودن استصحاب 540
- ردّ استاد بر محقق نائینی(ره) در تنزیلی بودن استصحاب 541
- عدم لزوم موافقت التزامیه در احکام 542
- نظر استاد در علت عدم جریان اصول در اطراف علم اجمالی 544
- جریان اصاله التخییر عقلی در واقعۀ واحده با وجود مزیت 545
- پرسش: 547
- دوران بین وجوب و حرمت و عدم مزیت مورد دارای اهمیت 548
- اشاره 548
- درس دویست و بیست و دوم 548
- دوران بین محذورین در صورت تعدد واقعه 551
- تخییر بدوی یا استمراری در واقعۀ متعدده 552
- لزوم مخالفت قطعیه در صورت تخییر استمراری 553
- پرسش: 554
- اشاره 555
- تعریف تخییر بدوی و استمراری و فرق میان آنها 555
- درس دویست و بیست و سوم 555
- اساس دوران بین محذورین؛ عدم امکان موافقت قطعیه و مخالفت قطعیه 556
- ترجیح یا عدم ترجیح میان مخالفت قطعیه و موافقت قطعیه 560
- لزوم تخییر بدوی در صورت عدم تحقق مخالفت قطعیه 561
- پرسش: 563
- درس دویست و بیست و چهارم 564
- اشاره 564
- بیان محقق نائینی(ره) در دوران بین محذورین در وقایع متعدده 564
- حکم عقل به مخالفت تکلیف متنجّز 565
- علت انتخاب تخییر استمراری توسط استاد 568
- مقصود از اصاله التخییر در عنوان دوران بین محذورین 570
- وجود یک وجوب یا حرمت تعبدی غیر معین 572
باید بعدا در ضمن ادلۀ اخباریین، ادلۀ احتیاط را ان شاء الله بررسی کنیم. هذا تمام الکلام در ادلۀ قائلین به برائت، بعدا ان شاء الله ادلۀ اخباریین را بررسی خواهیم کرد.
پرسش:
1 - آیا قاعدۀ«قبح عقاب بلا بیان» از متفرعات مسألۀ قبح ظلم است؟ توضیح دهید.
2 - چرا کلام محقق اصفهانی(ره) مقصود قائلین به برائت را تأمین نمی کند؟
3 - نسبت بین قاعدۀ«قبح عقاب بلا بیان» با ادلۀ احتیاط را بیان کنید.