سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 11 صفحه 298

بکنیم، آیا باز هم القاء در تهلکه است؟ اگر سؤال کنند: چرا مرتکب می شوید؟ می گوئیم:

خود شارع فرموده: «رفع ما لا یعلمون»، خود شارع فرموده: «الناس فی سعه ما لا یعلمون»، خود شارع فرموده: «کل شیء مطلق حتی یرد فیه نهی»، خود عقل حکم کرده به اینکه عقاب بلا بیان قبیح است.

اگر کسی به استناد این جهات شرعی و عقلی شرب توتون را، مرتکب شود اسم این هم القاء در تهلکه است و یا موضوع عنوان القاء در تهلکه اینجا تحقق ندارد؟ انسان به استناد ترخیص شارع که ترخیص هم در خود همین مورد است، (در شبهۀ تحریمیه) مثل«کل شیء مطلق حتی یرد فیه نهی» که اینطور نیست که همۀ شبهات را بگیرد بلکه به شبهۀ تحریمیه اختصاص دارد، در خصوص شبهۀ تحریمیه چنین توسعه و ترخیصی از ناحیۀ شارع صادر شده و به استناد این ترخیص، اگر کسی مرتکب بشود آیا باز هم القاء در تهلکه است و یا اینکه موضوعش سراغ مواردی می رود که ترخیصی در کار نیست، مثل اطراف علم اجمالی. در اطراف علم اجمالی، آنجا فرضا القاء در تهلکه است، یعنی احتمال عقوبت مطرح است، علم به تکلیف وجود دارد، مرخّص و مجوزی هم از ناحیۀ شارع مطرح نیست، آنجا جای القاء در تهلکه هست، نه در شبهۀ تحریمیۀ بدویه که ادلۀ مرخّصه و مجوّزه فراوان وجود دارد. این یک جواب.

ارشادی بودن نهی در«لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه»

جواب دوم شبیه مطلبی بود که در جواب از استدلال به«اتقوا الله حق تقاته» دیروز عرض کردیم و تشبیه کردیم به آیۀ«أَطِیعُوا اللّهَ» که گفتیم: امر، امر ارشادی است، برای اینکه موضوع و ماده را باید با قطع نظر از امر ملاحظه کرد، اول تقوا به عنوان مادۀ برای هیئت«اتقوا الله» باید مطرح باشد تا امر به آن تعلق بگیرد و در خود مادۀ تقوا، وجود یک امر و نهیی مطرح است، و چیزی که در موضوعش نیاز به یک امر و نهیی دارد، دیگر نمی شود یک امر دومی به آن تعلق بگیرد مگر به صورت ارشاد، به عنوان امر ارشادی.

نظیر این مطلب اینجا هم مطرح است. در«لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَهِ» «لا تُلْقُوا» نهی