سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 11 صفحه 328

درس یکصد و نود و هفتم

اشاره

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلوه و السّلام علی سیّدنا و مولینا و نبیّنا أبی القاسم محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سلّم و علی آله الطیّبین الطّاهرین المعصومین و لعنه اللّه علی أعدائهم أجمعین، من الآن الی قیام یوم الدّین.

ملاحظه فرمودید که چه روایاتی که در رابطۀ امر به احتیاط وارد شده و چه به عنوان وقوف عند الشبهه وارد شده است، با قرائنی که عرض کردیم، دلالت بر مدعای اخباریین نداشت برای این که در آنها قرائنی وجود داشت که آن قرائن هدایت می کرد به اینکه امرشان، امر استحبابی است و یا در موردی هستند که پای احتمال عقوبت در کار است و احتمال عقوبت در موردی است که حکم، تنجّز پیدا کرده باشد و صرف احتمال تکلیف، ملازم با احتمال عقاب نیست لذا وقتی که می گوید: «فان الوقوف عند الشبهه خیر من الاقتحام فی الهلکه» معلوم می شود که مورد، مورد تنجّز حکم و ثبوت به علم اجمالی یا اگر علم اجمالی نیست و شبهۀ بدویه است، شبهۀ بدویۀ قبل الفحص است، قبل از آن که به