سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 11 صفحه 474

احدهما الحیوان و الثانی غیر المزکی». اگر ما موضوع را مرکب فرض کردیم، آیا اینجا جای تو هم استصحاب هست؟

عدم جریان استصحاب با فرض مرکب بودن موضوع در محل بحث

شاید در بادی نظر به ذهن بیاید که اینجا دیگر مانعی ندارد، برای اینکه اگر مرکب شد، همان حرف معروف و مشهور پیاده می شود، و در موضوع مرکب می توانیم یک جزئش را به وجدان، احراز کنیم و جزء دیگر را از طریق اصل و استصحاب احراز کنیم و کانّ بین این دو جزء هم هیچ مسألۀ ارتباط و تقیدی وجود ندارد. الحیوان و غیر المزکی و عدم التزکیه، این دو موضوع شده برای حرمت در آیۀ شریفۀ«حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهُ» اگر فرضا چنین معنایی داشته باشد، آن وقت بگوییم: اینجا وقتی که ما می خواهیم استصحاب عدم قابلیت تذکیه را کنیم، (روز اول ما اشکالی به این استصحاب عدم قابلیت تذکیه کردیم که استصحاب عدم قابلیت تذکیه برای اثبات عدم تذکیه، عنوان اصل مثبت پیدا می کند، حالا این اشکال را کنار بگذاریم، و کاری به این اشکال نداریم) فرض کنیم استصحاب عدم قابلیت تذکیه مستقیما همان عدم التذکیه را ثابت می کند و اشکال مثبتیت در اینجا مطرح نیست. کسی بگوید که معنای میته، عبارت از حیوان و عدم التذکیه است، عدم التذکیه اش را از راه استصحاب عدم قابلیت تذکیه استفاده می کنیم(و دیگر این عدم قابلیت هم به حیوان وصل نیست که عنوان صفتی یا قضیۀ موجبه و یا سالبۀ محصلۀ با حفظ موضوع باشد، این عناوین هم وجود ندارد.) پس حالا حیوان بودن این حیوان وجدانا برای ما محرز است و شک در قابلیت تذکیه داریم و استصحاب عدم قابلیت تذکیه را(نه عدم قابلیت تذکیه هذا الحیوان را) جاری می کنیم و در نتیجه، دو جزء موضوع تحقق پیدا می کند و در نتیجه موضوع«حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَهُ» تحقق پیدا می کند.

اگر کسی به این طریق بخواهد استصحاب عدم قابلیت تذکیه را جاری کند که دیگر پای حیوان و اضافۀ به حیوان و ارتباط با حیوان که نیاز به قضیۀ متیقنه ای که در آن حیوان، محرز باشد، ندارد، فقط متیقن ما، عدم القابلیه للتذکیه است، مشکوک ما هم عدم القابلیه