سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 11 صفحه 563

درست باشد، لازمه اش این است که کوچکترین محرمات در شریعت، بر بزرگترین واجبات در شریعت عند الدوران ترجیح داشته باشد. برای خاطر این که این دفع المفسده است، آن جلب المنفعه. پس این بحث هم درست نیست و هم به اینجا ارتباطی ندارد، نتیجه این طور شد.

حالا واقع مطلب کدام است؟ آیا در مقایسۀ بین مخالفت و موافقت، در یکی شان مسأله علیّت تامه، و در دیگری مسأله اقتضا مطرح است؟ یا این که نه واقعش این است که در هردو علیّت تامه مطرح است. مخالفت قطعیه علت تامه قبح و حرمت است، موافقت قطعیه هم علیّت تامه برای حسن و وجوب دارد، واقعش همین است، ما نمی توانیم بین مخالفت و موافقت فرقی قائل بشویم. و لذا نتیجه در ما نحن فیه این می شود که تخییر، تخییر استمراری باشد. در وقایع متعدده، تخییر به صورت استمرار است.

مرحوم محقق نائینی(ره) در رابطۀ با استمراری بودن تخییر بیانی دارند که ببینیم آیا راهی را که ایشان طی کردند، راه صحیحی هست یا ناتمام است؟

پرسش:

1 - تخییر بدوی و استمراری را تعریف کرده و فرق میان آنها را بیان کنید.

2 - اساس دوران بین محذورین؛ عدم امکان موافقت قطعیه و عدم امکان مخالفت قطعیه است، یعنی چه؟

3 - نقش دو علم اجمالی در موافقت قطعیه و مخالفت قطعیه را توضیح دهید.

4 - آیا تخییر بدوی در صورت عدم تحقق مخالفت قطعیه لازم است؟

5 - کدامیک از مخالفت قطعیه و موافقت قطعیه بر دیگری ترجیح دارند؟