- مباحث اصول عملیه (اصاله الاشتغال) 1
- مقام اول؛ تردید بین متباینین 2
- مجرای اصاله الاشتغال 2
- درس دویست و بیست و پنجم 2
- اشاره 2
- معلوم بودن جنس تکلیف و مشخص نبودن نوع تکلیف 3
- مراد از علم به تکلیف در قاعدۀ اشتغال 5
- حرمت مخالفت قطعیۀ علم اجمالی 6
- نظر محقق خوانساری(ره) و قمی(ره) در جواز مخالفت قطعیۀ علم اجمالی 7
- پرسش: 10
- اماره بر تکلیف واقعی فعلی 11
- درس دویست و بیست و ششم 11
- اشاره 11
- فروض مختلف در صورت قیام یقین حجت بر تکلیف 12
- علم به قیام حجّت مطابق با واقع 13
- فرق میان اجتماع نقیضین قطعی و اجتماع نقیضین احتمالی 14
- علم به قیام دلیل معتبر شرعی یا عقلی بر تکلیف 15
- علم به قیام حجّت بر تکلیف و عدم ترخیص از ناحیه مولا 16
- جواز مخالفت در صورت وجود حجّت معتبرۀ شرعیۀ علی التکلیف 18
- پرسش: 19
- درس دویست و بیست و هفتم 20
- اشاره 20
- اشکال در ترخیص در ارتکاب همه یا ترک همه اطراف 21
- راه حلّ برای تجویز مخالفت و ترخیص در معصیت 22
- شرط استحقاق عقوبت در صورت مخالفت با تکلیف 23
- راه حل جمع میان حکم ظاهری و واقعی 25
- نسبت ترخیص در ارتکاب و شمول دلیل حرمت در یک مصداق 26
- پرسش: 28
- اشاره 29
- فرق اصاله الحلیه با اصاله البرائه 29
- درس دویست و بیست و هشتم 29
- روایات مورد استناد در اصاله الحلیه 30
- مراد از کلّ شیء فیه الحلال و الحرام 32
- فرق میان احتمالات در روایات 33
- مقصود از حتّی تعرف در روایات 34
- پرسش: 37
- اشاره 38
- درس دویست و بیست و نهم 38
- استدلال به روایت مسعده بن صدقه بر اصاله الحلیه 38
- اشکال در استدلال به روایت مسعده بن صدقه بر اصاله الحلیه 40
- تقدیم اصول دیگر در مصادیق روایت بر اصاله الاحتیاط 40
- نقش فهم عرفی در فهم از روایات 45
- پرسش: 46
- مفاد ادله ترخیص در اطراف علم اجمالی 47
- اشاره 47
- درس دویست و سی ام 47
- بیان صاحب جواهر(ره) در روایت مسعده بن صدقه 50
- استدلال شیخ انصاری(ره) بر عدم جریان استصحاب در اطراف علم اجمالی 52
- راه حل برای دفع تناقض در دلیل استصحاب 53
- مانع از جریان استصحاب در اطراف علم اجمالی برمبنای شیخ(ره) 54
- پرسش: 55
- نظر شیخ(ره) در علت عدم جریان اصول عملیه مطلقا در اطراف علم اجمالی 57
- درس دویست و سی و یکم 57
- اشاره 57
- مراد از یقین در دلیل استصحاب 58
- مراد شیخ انصاری(ره) از یقین در لا تنقض لا یقین بالشک 59
- عدم دلالت غایت بر حکم 61
- قدر جامع برای تناقض در استصحاب 62
- متعلق یقین لاحق برای نقض یقین سابق 63
- شمول شک به اطراف علم اجمالی 64
- پرسش: 66
- درس دویست و سی و دوم 67
- کلام محقق نائینی(ره) در تقسیم اصول عملیّه 67
- اشاره 67
- مقصود از اصول تنزیلیه و فرق آنها با اصول غیر تنزیلیه 69
- مقصود از احراز تعبّد و واقع در اصول تنزیلیه 70
- دلیل بر تنزیلی بودن استصحاب 71
- نقش مخالفت عملیۀ تکلیف واقعی در اصول غیر تنزیلیه 73
- پرسش: 74
- درس دویست و سی و سوم 76
- فرق امارات و اصول تنزیلیه 76
- اشاره 76
- فرق امارات و اصول تنزیلیه در کلام محقق نائینی(ره) 76
- استدلال استاد به تعبد به خلاف در ردّ محقق نائینی(ره) 77
- تفکیک بین متلازمین عادیین و تفکیک بین متلازمین عقلیین 79
- پاسخ محقق نائینی(ره) از اشکال تفکیک متلازمین شرعی، عقلی، عادی 80
- فرق اطراف علم اجمالی و تفکیک بین متلازمین 81
- نقض استاد به فرق اطراف علم اجمالی و تفکیک بین متلازمین 82
- پرسش: 83
- درس دویست و سی و چهارم 84
- اشاره 84
- جریان دو استصحاب متلازم در کلام مرحوم نائینی(ره) 85
- نظر استاد در جریان استصحاب در اطراف علم اجمالی و تفکیک بین متلازمین 86
- عدم سازش احراز تعبدی با احراز وجدانی به خلاف 87
- تفکیک میان مخالفت قطعیه و موافقت قطعیه 89
- علیّت تامه در صورت علم اجمالی نسبت به حرمت مخالفت قطعیه 90
- ترخیص در بعض اطراف علم اجمالی از نظر عرف 91
- پرسش: 92
- اشاره 93
- درس دویست و سی و پنجم 93
- ترخیص در اطراف علم اجمالی از نظر مقام اثبات 94
- استدلال به صحیحه عبد الله بن سنان 95
- اشکال در ترخیص همۀ اطراف با استناد به صحیحۀ عبد الله بن سنان 96
- اشکال بر استدلال به روایت مسعده بن صدقه و پاسخ استاد 97
- دلالت روایت مسعده بن صدقه بر ترخیص بعض اطراف 97
- جریان حکم و تحقق ملاک حکم در همۀ افراد؛ مستفاد از اطلاق و عموم 98
- اثر تعلق قید به ماده یا هیئت 99
- پرسش: 101
- اشاره 102
- درس دویست و سی و ششم 102
- حکم ترخیص ادلۀ حلیت در بعض اطراف 102
- استفادۀ تخییر از انضمام عقل با دلیل لفظی 103
- شمول ادلۀ حلیت به شبهات بدویه و اطراف علم اجمالی 104
- کلام محقق یزدی(ره) در فرق میان مشتبه الحلیه و ادلۀ انقاذ غریق 105
- اشکال مرحوم نائینی(ره) و استفادۀ ترخیص از ادلۀ حلیت 107
- فرق میان حجّیت دو اماره از باب طریقیت و از راه سببیت 107
- تقیید بر اطلاق در باب متزاحمین 108
- پرسش: 110
- تخییر؛ مقتضای دلیل و کاشف یا مقتضای مدلول و منکشف 111
- درس دویست و سی و هفتم 111
- اشاره 111
- احتمالات در خروج مصادیق از تحت عام 112
- ارتباط تخییر با حکم و شباهت آن به باب متزاحمین 115
- کلام نائینی(ره) در عدم جریان تخییر در اصول عملیه نسبت به علم اجمالی 115
- خصوصیات مورد برای حفظ حکم ظاهری 117
- پرسش: 118
- اشکالات حضرت امام(ره) بر مرحوم نائینی(ره) در تخییر در اصول عملیه 119
- درس دویست و سی و هشتم 119
- اشاره 119
- فرق تخصیص افرادی و تخصیص احوالی 120
- دلیل مقید در اطلاق و خروج افراد 121
- عدم هیچکدام از اقسام تخییر در اطراف علم اجمالی 122
- جریان اصول عملیه به نحو تخییر در اطراف علم اجمالی 124
- پرسش: 126
- اشاره 127
- درس دویست و سی و نهم 127
- تنبیهات اشتغال 127
- اشتراک واجب منجّز و معلق در اصل وجوب و فعلیّت وجوب 128
- فرق میان واجب معلق و واجب منجّز 128
- واجب مشروط بنابر نظر مرحوم شیخ(ره) و مشهور 129
- عدم علم اجمالی به تکلیف فعلی با وجود شرط 131
- حکم عقل به لزوم اتیان مقدمه واجب مشروط 133
- پرسش: 135
- اضطرار به ارتکاب در اطراف علم اجمالی در شبهات تحریمیه و وجوبیه 136
- درس دویست و چهلم 136
- اشاره 136
- مبانی مختلف در شرط بودن تکلیف با وجود اضطرار 138
- مراد مشهور از عدم الاضطرار، شرط و قید الفعلیه 140
- وظیفۀ مکلف در صورت شک در تکلیف با وجود اضطرار 141
- فرق میان ارتکاب اطراف علم اجمالی و شک در قدرت 142
- پرسش: 143
- اشاره 144
- درس دویست و چهل و یکم 144
- فرق تحقق اضطرار با شک در قدرت 145
- حکم اضطرار بواحد معین بعد تعلق التکلیف 146
- حکم اضطرار بواحد غیر معین، بعد تعلق التکلیف 148
- ارتکاب حرام واقعی در صورت اضطرار 149
- فرق میان اضطرار بواحد معین با اضطرار بواحد غیر معین 150
- پرسش: 151
- تکثر مخاطب و عدم انحلال خطاب واحد به متعدد مبتلابه بودن مکلّف از شرائط تنجّز علم اجمالی 152
- درس دویست و چهل و دوم 152
- اشاره 152
- فعلیّت تکلیف، شرط تأثیر علم اجمالی 154
- قول مشهور در انحلال خطاب واحد به خطابات متعدده 154
- آثار انحلال خطاب واحد به خطابات متعدده 155
- عدم اثر امر مولی به مکلف 157
- پرسش: 158
- اشاره 159
- درس دویست و چهل و سوم 159
- وظیفۀ مکلف شاک در قدرت بر تکلیف 160
- عدم تلازم میان خطاب متعدد و مخاطب متعدد 160
- ملاحظۀ نوع مخاطبین؛ مصحح خطاب واحد با مخاطب متعدد 162
- اشکال عموم حکم با وجود افراد عاصی و کافر 164
- عدم ممانعت از صحت دستور مولا با علم او به مخالفت اکثر 165
- پرسش: 166
- درس دویست و چهل و چهارم 168
- اشاره 168
- استهجان تکلیف مولا در مکلّف با توجه به قدرت عادیه 169
- اثر ابتلائات و عدم ابتلائات شخصیّه 170
- شک در خروج یک طرف از علم اجمالی 171
- شک در مفهوم عدم ابتلاء و حکم به وجوب احتیاط 172
- تشبیه مورد مبغوض مولا با مسألۀ شک در قدرت و حکم به احتیاط 173
- ردّ تشبیه مورد مبغوض مولا با مسألۀ شک در قدرت توسط استاد 174
- پرسش: 175
- اشاره 177
- درس دویست و چهل و پنجم 177
- استدلال شیخ(ره) به اطلاق ادلۀ محرمات در موارد شک در ابتلاء 178
- حکم عقل بعنوان دلیل مقید لبّی و مجمل در برابر اطلاق 179
- اشکال محقق نائینی(ره) در رجوع به عموم در موارد قدر مشکوک 180
- تقسیم احکام و مقیّدات عقلیه 181
- اشکال در عقلی ضروری بودن استهجان تکلیف در صورت عدم ابتلاء 182
- پاسخ نائینی(ره) به ضروری بودن استهجان تکلیف در صورت عدم ابتلاء 183
- پرسش: 184
- اشاره 185
- تمسک به اطلاق در مورد شک در شبهه مفهومیه 185
- درس دویست و چهل و ششم 185
- فرق مخصص عقلی ضروری و مخصص عقلی نظری 186
- نظر استاد در فرق میان مخصص عقلی ضروری و مخصص عقلی نظری 187
- جدایی مخصّص لفظی از مخصص عقلی 188
- شباهت مخصص عقلی با مخصّص لفظی متّصل 190
- عدم شک در زائد در مخصص ذات مراتب 191
- پرسش: 192
- ابتلاء به معنای وجود محرک در نفس مکلف 193
- اشاره 193
- درس دویست و چهل و هفتم 193
- صحت تمسک به اطلاق در مورد شک در وجود تقیید 194
- لزوم تصریح مولی به محل ابتلا نبودن در موارد مقتضی 195
- کلام محقق نائینی(ره) در تمسک به مطلقات 197
- تفاوت نظر مرحوم آخوند(ره) و محقق نائینی(ره) در تمسک به مطلقات 198
- پاسخ به شباهت مورد وجود مخصص عقلی و نظری با مخصّصات متّصله 199
- پرسش: 201
- اشاره 202
- شبهۀ غیر محصوره 202
- درس دویست و چهل و هشتم 202
- عدم جواز ترخیص در مخالفت با فرض اجمال مکلّف به 202
- حکم عقل به حجیت اطلاق و شمول آن به معلوم بالاجمال 203
- استدلال شیخ انصاری(ره) بر عدم وجوب احتیاط در شبهۀ غیر محصوره 204
- روایات مستفاد در شبهۀ غیر محصوره بر عدم وجوب احتیاط 206
- استدلال به اجماع بر عدم وجوب احتیاط در شبهۀ غیر محصوره 206
- ارتباط وجود حلال و حرام در ماهیت با حکم به حلیت 207
- شبهۀ غیر محصوره تنها مورد صحیحۀ عبد الله بن سنان 208
- پرسش: 210
- اشاره 211
- درس دویست و چهل و نهم 211
- عدم شمول صحیحۀ عبد الله بن سنان به شبهات بدویه 212
- استدلال شیخ به روایت ابی الجارود 213
- حکم عقلا به ارتکاب در شبهات محصوره و عدم آن در شبهات غیر محصوره 213
- مناقشۀ استاد در استدلال به روایت ابی الجارود 214
- تقریب روایت ابی الجارود بر عدم وجوب اجتناب در شبهۀ غیر محصوره 216
- حلیت مشکوک در شبهۀ غیر محصوره، در روایت ابی الجارود 217
- مراد از سوق در روایت ابی الجارود 218
- پرسش: 218
- اشاره 220
- دلیل محقق یزدی(ره) بر عدم وجوب احتیاط در شبهات غیر محصوره 220
- درس دویست و پنجاهم 220
- معنای شبهه غیر محصوره 221
- عدم جمع بین موجبۀ جزئیه و سالبۀ کلیه 222
- خلط بین متعلق اطمینان با متعلق علم در کلام محقق یزدی(ره) 223
- عدم حجّیّت اماره با وجود علم به خلاف 225
- پرسش: 227
- اشاره 228
- ضابطۀ شبهۀ غیر محصوره 228
- درس دویست و پنجاه و یکم 228
- لزوم مراجعه به عرف در فهم معنای شبهۀ غیر محصوره 229
- ضابطۀ شبهۀ غیر محصوره از نظر دلیل اجماع 229
- لزوم اکتفا بر قدر متیقن در دلیل اجماع 230
- ضابطۀ شبهه غیر محصوره طبق روایات 231
- فرق بین روایات و اجماع از نظر ضابطیت شبهه غیر محصوره 233
- ضابطۀ شبهه غیر محصوره از نظر محقق یزدی(ره) 234
- فرق بین روایات و دلیل محقق یزدی(ره) 235
- پرسش: 236
- اشاره 237
- درس دویست و پنجاه و دوم 237
- ضابطۀ محقق نائینی(ره) برای شبهه غیر محصوره 237
- عدم حرمت مخالف قطعیه در شبهه غیر محصوره از نظر محقق نائینی(ره) 239
- عدم مانعیت جهل و عجز از فعلیت تکلیف 241
- لزوم دخول شبهات محصوره در تعریف شبهه غیر محصوره 241
- وجود تمکن مکلف برای ترک منهی عنه در شبهات غیر محصوره 243
- لازمۀ دقّت در متعلقات احکام شرعیه 243
- پرسش: 245
- شک در محصوره بودن یا غیر محصوره بودن شبهه 246
- اشاره 246
- درس دویست و پنجاه و سوم 246
- بررسی ادلۀ عدم وجوب احتیاط در شبهات غیر محصوره 247
- وجود اجماع بر وجوب اجتناب در شبهات محصوره 249
- لزوم اخذ به قدر متیقن از دلیل اجماع 250
- بررسی مخصص عقلی از نظر حکم متصله یا منفصله بودن 251
- پرسش: 252
- مقتضای دلیل مرحوم یزدی(ره) در صورت شک در محصوره یا غیر محصوره 254
- درس دویست و پنجاه و چهارم 254
- اشاره 254
- عدم وجوب احتیاط در شبهه مصداقیه طبق دلیل محقق یزدی 255
- بررسی جواز و عدم جواز وضو با مایع مردد 256
- نتیجه روایات در بحث جواز وضو با مایع مردد 257
- نتیجۀ دلیل محقق یزدی(ره) در بحث جواز وضوی با مایع مردد 258
- نتیجه بیان محقق نائینی(ره) در مسألۀ جواز وضو با مایع مردد 259
- پرسش: 260
- درس دویست و پنجاه و پنجم 262
- حکم شبهۀ وجوبیه غیر محصوره 262
- اشاره 262
- دلیل عدم وجوب شبهه وجوبیه غیر محصوره 263
- حکم ملاقی با احد اطراف نجس معلوم بالاجمال و صور مختلف 264
- عمومیت امارۀ عقلائیه نسبت به شبهات تحریمیه و وجوبیه 264
- دلیل نجاست ملاقی با نجس 266
- استدلال شیخ(ره) به روایت جابر برای اثبات نجاست ملاقی نجس 268
- استدلال شیخ انصاری(ره) برای نجاست ملاقی با نجس 268
- پرسش: 269
- درس دویست و پنجاه و ششم 271
- حکم ملاقی با نجس و استدلال شیخ انصاری(ره) 271
- اشاره 271
- بررسی معنای ظاهر روایت 272
- عدم حرمت ملاقی حرام 272
- معنای تعلیل موجود در روایت 274
- عدم کاشفیت بیّنه دوم با وجود بیّنه اول 275
- کلام محقق خراسانی(ره) درباره ملاقی با نجس معلوم بالاجمال 276
- پرسش: 278
- تفصیل محقق خراسانی(ره) درباره حکم ملاقی با نجس معلوم بالاجمال 279
- اشاره 279
- درس دویست و پنجاه و هفتم 279
- تفصیل محقق خراسانی(ره) درباره ملاقی با نجس معلوم بالاجمال 280
- شرط تأثیر علم اجمالی در تنجّز تکلیف 282
- اشکال به تفصیل محقق خراسانی(ره) در عدم لزوم اجتناب از ملاقی 284
- عدم تکرار در کاشفیت علم اجمالی 284
- ملاک قرار دادن معلوم و منکشف از نظر تقدّم و تأخّر 286
- پرسش: 287
- درس دویست و پنجاه و هشتم 288
- اشاره 288
- اشکال امام راحل(ره) به کلام محقق نائینی(ره) 289
- مرحلۀ تنجّز علم اجمالی و اثر آن 290
- ملاک تقدّم و تأخّر علم اجمالی 290
- ظرف تقدّم علّت بر معلول 291
- لزوم مراعات تقدّم و تأخّر خارجی نه رتبی 292
- مثال برای ملاک قرار دادن تقدّم و تأخّر خارجی 293
- خصوصیت مثال مذکور و عدم ارتباط آن به محل بحث 294
- پرسش: 296
- حکم صورت سوم ملاقی نجس به علم اجمالی 297
- اشاره 297
- درس دویست و پنجاه و نهم 297
- بررسی جریان اصول عملیه در اطراف علم اجمالی در محل بحث 298
- تقدّم اصل سببی بر اصل مسببی 298
- دلیل حکومت اصل جاری در سبب بر اصل جاری در مسبب 300
- عدم تقدّم اصل سببی غیر شرعی بر اصل مسببی 302
- پرسش: 304
- اشاره 305
- درس دویست و شصتم 305
- تعارض اصول ششگانه در محل بحث 306
- لازمۀ تبعیت حلیّت و حرمت از طهارت و نجاست 306
- جریان اصاله الحلیّه در ملاقی 307
- عدم وجود سببیت و مسببیت در باب طهارت 308
- عدم دلیل بر بودن حلیّت از آثار طهارت 309
- عدم دلیل بر جریان اصاله الحلیه در اطراف علم اجمالی در شبهه محصوره 310
- جریان اصاله الطهاره و اصاله الحلیه در ملاقی 311
- پرسش: 312
- درس دویست و شصت و یکم 314
- اشاره 314
- وارد شدن شبهه در صورت قبول کردن مقدمات آن در فرض سوم 315
- ملاک مخالفت عملیه با تکلیف معلوم 316
- بررسی ورود شبهه در صورت حدوث ملاقات بعد از علم اجمالی 316
- تبعیت طهارت از حلیت 318
- حکم فرض چهارم ملاقات با اطراف علم اجمالی 318
- شرط مانعیت خروج از ابتلا نسبت به تأثیر علم اجمالی 320
- پرسش: 321
- درس دویست و شصت و دوم 322
- اشاره 322
- مقام ثانی؛ دوران امر بین اقل و اکثر 322
- تعریف اقل و اکثر ارتباطی 322
- تعریف اقل و اکثر استقلالی 323
- خروج اقل و اکثر استقلالی از موارد علم اجمالی 324
- دخول اقل و اکثر ارتباطی در محل بحث 325
- مقدمۀ دوم؛ عمومیت مسألۀ اقل و اکثر ارتباطی 326
- خارج بودن عنوان مانعیت جزء از محل بحث 326
- عدم فرق بین جنس و نوع و بین طبیعی و افرادش 329
- خروج طبیعی و حصّۀ طبیعی از محل بحث از نظر محقق عراقی(ره) 329
- خروج مثال محقق عراقی از محل بحث 330
- پرسش: 331
- بررسی جریان اصل در صورت شک در جزئیت شیء 333
- اشاره 333
- درس دویست و شصت و سوم 333
- تفصیل بین برائت عقلیه و شرعیه 334
- مرکب حقیقی و لازمۀ آن 334
- مرکبات اعتباریه و فرق آن با مرکبات حقیقیه 335
- مرکبات اعتباریه از نظر مقام اتیان با مقام امر 337
- رابطۀ امر متعلق به مرکب با اجزاء مرکب 338
- عدم وجوب غیری مقدمات داخلیه در مرکب اعتباری 339
- مغایرت بین مرکب و اجزاء آن 340
- پرسش: 341
- درس دویست و شصت و چهارم 342
- اشتراک مرکب با اجزاء در تعلق امر 342
- اشاره 342
- تبعّض امر نسبت به اجزای مرکب 343
- مقتضای مراجعه به وجدان در صورت تعلق امر به مرکب 344
- عدم ارتباط ما نحن فیه به بحث صحیح و اعم 345
- بررسی جریان برائت عقلیه در شک در جزئیت شیء 346
- عدم وجود علم اجمالی در اقل و اکثر 347
- پرسش: 349
- درس دویست و شصت و پنجم 350
- اشاره 350
- عدم تغایر دوران بین اقل و اکثر با دوران بین متباینین 350
- تشابه مرکبات اعتباریه با مرکبات حقیقیه 351
- معنای مرکب اعتباری در محل بحث 352
- لزوم احتیاط به جمع بین اقل و اکثر نه اتیان به اکثر 353
- معنای تباین بین اقل و اکثر از نظر صاحب حاشیه 354
- لزوم جمع بین اقل و اکثر برای حصول احتیاط 355
- فرق بین ماهیت لا بشرط قسمی با لا بشرط مقسمی 356
- پرسش: 357
- عدم تغایر مقسم با اقسام خودش 357
- وجود تقابل عدم و ملکه بین ماهیت بشرط شیء و بشرط لا 358
- درس دویست و شصت و ششم 358
- اشاره 358
- معنای لا بشرط مقسمی 360
- وجود قدر جامع در صورت تقابل عدم و ملکه 360
- قدر جامع بین ماهیت بشرط شیء و ماهیت بشرط لا 361
- وجود تقابل واقعی بین عدم و ملکه و لازمه آن 362
- جریان احتیاط عقلی در عدم و ملکه 364
- وجود قدر جامع بین متضادین 364
- پرسش: 366
- درس دویست و شصت و هفتم 367
- عدم انحلال علم اجمالی در شک در اقل و اکثر ارتباطی 367
- اشاره 367
- عدم تصور اعدام متعدده برای یک شیء 368
- امکان تصور عقوبت برای ترک واجب غیری 370
- دو طریق ترک مأمور به از نظر اجرای برائت و ترتب عقوبت 371
- عدم ارتباط برائت عقلیه به مسألۀ عقوبت 372
- پرسش: 374
- اشاره 375
- درس دویست و شصت و هشتم 375
- اشکال اجرای برائت در اقل و اکثر ارتباطی با توجه به مراتب امتثال 375
- مقتضای قاعده اشتغال یقینی و لزوم برائت یقینیه در مقام 377
- محدودۀ قاعده لزوم برائت یقینیه در صورت اشتغال یقینی 378
- تغایر علم اجمالی با علم تفصیلی در ما نحن فیه 379
- عدم وجود علم اجمالی در شک در اقل و اکثر ارتباطی 380
- عدم امکان اجرای برائت در صورت احتمال ارتباط جزء مشکوک با سایر اجزاء 381
- اجرای قاعده قبح عقاب بلا بیان در صورت شک در ارتباطیت 382
- پرسش: 383
- درس دویست و شصت و نهم 384
- لازمۀ تغایر اقل و اکثر نسبت به اجرای برائت 384
- اشاره 384
- فرق اقل و اکثر استقلالی و ارتباطی از نظر اجرای برائت عقلیه 385
- عدم تغایر صوری اقل و اکثر 386
- لزوم خلف از اجرای برائت عقلیه در مقام از نظر محقق خراسانی 387
- لزوم محالیت از اجرای برائت در محل بحث از نظر محقق خراسانی 389
- امتناع انحلال علت به واسطه معلول 390
- پرسش: 390
- مبنای اشکالات ثلاثه اجرای برائت 392
- درس دویست و هفتادم 392
- اشاره 392
- انکار وجوب غیری مقدمه واجب 393
- وجود علم تفصیلی و شک بدوی در محل بحث 393
- تبعیت اوامر و نواهی از مصالح و مفاسد و ارتباط آن به محل بحث 395
- کیفیت تصویر مصلحت در مأمور به 396
- لزوم احتیاط در اقل و اکثر ارتباطی 397
- منشأ تبعیت اوامر و نواهی از مصالح و مفاسد 398
- پرسش: 399
- اشاره 400
- عدم علم به تحقق مأمور به با اتیان به اقل 400
- درس دویست و هفتاد و یکم 400
- راههای خروج از ارادۀ جزافی نسبت به خداوند 401
- وجود مصلحت در شیء علت تعلق امر به آن 403
- عدم لزوم اتیان به مشکوک برای علم به حصول غرض مولا 405
- پرسش: 407
- اشاره 408
- درس دویست و هفتاد و دوم 408
- عدم حصول قصد تقرّب با اتیان اقل 408
- لازمه شک در مقرّبیت اقل 409
- خصوصیت عمل عبادی 410
- عدم دلیل بر لزوم قصد تقرّب 410
- عدم وجوب غیری اقل 411
- نتیجۀ بحث اجرای برائت در باب اقل و اکثر ارتباطی 412
- تفصیل بین علیّت تامه علم اجمالی و اقتضای آن برای لزوم موافقت قطعیه 414
- پرسش: 415
- عدم جریان برائت شرعیه در اقل و اکثر ارتباطی 416
- درس دویست و هفتاد و سوم 416
- اشاره 416
- اشکال رفع وجوب نفسی اکثر با حدیث رفع 418
- فرق بین اقل و اکثر از نظر اجرای برائت 419
- عدم مجعولیت شرعی جامع بین اقل و اکثر 420
- عدم جریان اصل در اقل به خاطر عدم فایده آن 421
- کفایت فائده ما برای اجرای اصل 422
- پرسش: 423
- اشاره 424
- جریان برائت شرعیه نسبت به اکثر 424
- درس دویست و هفتاد و چهارم 424
- شرط جریان حدیث رفع(شرعی بودن مرفوع) 425
- شرعی بودن جزئیت به اعتبار منشأ انتزاع 426
- لزوم معارضه در صورت رفع منشأ انتزاع اکثر 427
- طرح حدیث رفع نسبت به وجوب غیری جزء مشکوک 428
- عقلی بودن وجوب مقدمه 429
- لازمه سببیت شرعی(تأخّر مسبب از سبب) 430
- پرسش: 431
- بررسی جریان حدیث رفع در رابطه با وجوب غیری مقدمی جزء مشکوک 433
- اشاره 433
- درس دویست و هفتاد و پنجم 433
- تشابه محل بحث به مسألۀ ملاقی و ملاقی 434
- لازمۀ عدم جریان برائت عقلیه، عدم برائت شرعیه 436
- فرق بین مقتضی بودن علم اجمالی و علت تامه بودن آن 437
- کلام محقق اراکی(ره) نسبت به علیّت تامۀ علم اجمالی 438
- تصوّر اطلاق و تقیید بین حدیث رفع و دلیل جزئیت جزء 440
- پرسش: 441
- مقیّد بودن حدیث رفع نسبت به اطلاق دلیل جزئیت جزء 442
- درس دویست و هفتاد و ششم 442
- اشاره 442
- لزوم هم رتبه بودن مقیّد و مطلق 443
- عدم تصور تناقض بین دو شیء مقدّم و مؤخّر 444
- عدم هم رتبه بودن حکم ظاهری با حکم واقعی 445
- بررسی معنای تأخّر جهل از واقعیت 446
- عدم قصور حکم واقعی از هم رتبه بودن با حکم ظاهری 447
- پرسش: 448
- اقل و اکثر در مطلق و مشروط 450
- اجرای برائت در دوران بین مطلق و مشروط، نوع و جنس و طبیعی و فرد 450
- درس دویست و هفتاد و هفتم 450
- اشاره 450
- عدم جریان برائت عقلیه در مقام از نظر محقق خراسانی(ره) 452
- دلیل مرحوم آخوند(ره) بر عدم جریان برائت در محل بحث 453
- بررسی نسبت کلی طبیعی به افراد 454
- تعدد حصص کلی طبیعی برحسب تعدد افراد 455
- حقیقت معنای کلی طبیعی 456
- پرسش: 458
- معنای«نسبه الطبیعی الی الافراد کنسبه الاباء الی الاولاد» 459
- اشاره 459
- درس دویست و هفتاد و هشتم 459
- بررسی جامع بین افراد طبیعی 460
- جریان برائت عقلیه در باب مطلق و مشروط، نوع و جنس و طبیعی و فرد 462
- کلام محقق نائینی(ره) در اجرای برائت در باب نوع و جنس 463
- عدم تغایر تمام انواع و اجناس با همدیگر 464
- مدار بودن عقل برای امور عقلیه 464
- لازمۀ احتیاط در صورت عدم جریان برائت عقلیه در نوع و جنس 465
- پرسش: 466
- درس دویست و هفتاد و نهم 467
- جریان برائت شرعیه و عقلیه در اقل و اکثر در شرایط طبق انحلال 467
- اشاره 467
- عدم جریان برائت شرعیه طبق قول به عدم انحلال در باب اقل و اکثر اجزاء 468
- عدم تفاوت بین شرایط با نوع و جنس از نظر اجرای برائت شرعیه 469
- مبحث اقل و اکثر در اسباب و محصّلات 470
- مثال اقل و اکثر در سبب و محصّل شرعی 471
- مثال اقل و اکثر در سبب و محصّل عادی و عقلی 471
- تفصیل بین مسبّب دفعی الحصول و تدریجی الحصول از نظر اجرای برائت 472
- خروج تفصیل محقق عراقی(ره) از محل بحث 473
- پرسش: 474
- احتمالات دیگر محل بحث 474
- اشاره 476
- درس دویست و هشتادم 476
- جریان قاعده اشتغال در اقلّ و اکثر در اسباب و محصّلات 476
- مجرای قاعده اشتغال 477
- جریان برائت در مقام، طبق اثبات نهی از ضد عام 479
- اتحاد مرکبات از نظر وجود و عدم 480
- پرسش: 482
- درس دویست و هشتاد و یکم 483
- جریان برائت، طبق اثبات نهی از ضد عام و تعدد اعدام 483
- اشاره 483
- تبعیت نهی از ضد عام از امر، در سعه و ضیق 484
- جریان قاعده اشتغال در مقام 485
- تفصیل بین اقتضاء علم اجمالی و علیت تامّه آن برای وجوب احتیاط 486
- تفصیل بین اسباب عقلیه و عادیه و اسباب شرعیه 487
- توضیح اسباب و محصّلات شرعیه 488
- پرسش: 489
- اشاره 490
- درس دویست و هشتاد و دوم 490
- اقل و اکثر در شبهات موضوعیه بررسی جریان برائت عقلیه در اسباب و محصلات شرعیه 490
- بررسی جریان برائت شرعیه در اسباب و مسببات شرعیه 491
- مقتضای حکومت عقل در اسباب و مسببات 492
- عدم حجیت اصل مثبت در باب اصاله البرائه شرعی 493
- لزوم احراز تمامیت سبب برای تحقق مسبب 493
- اقل و اکثر در شبهات موضوعیه 494
- مثال برای اقل و اکثر در شبهات موضوعیه 495
- پرسش: 497
- مثالهای مرحوم شیخ(ره) برای اقل و اکثر ارتباطی در شبهات موضوعیه 498
- اشاره 498
- درس دویست و هشتاد و سوم 498
- مراد از طهور در عبارت شیخ 499
- عنوان اقل و اکثر استقلالی در شبهات موضوعیه 501
- اجرای برائت در شبهات موضوعیه در اقل و اکثر استقلالی و ارتباطی 502
- اقوال موجود در شبهات موضوعیه در اقل و اکثر استقلالی و ارتباطی 502
- عدم جریان برائت شرعیه در شبهات موضوعیه 503
- پرسش: 505
- درس دویست و هشتاد و چهارم 506
- دلیل تفصیل بین اقل و اکثر استقلالی و ارتباطی از نظر اجرای برائت 506
- اشاره 506
- خصوصیت عام استغراقی از نظر انحلال حکم 507
- خصوصیت عام مجموعی از نظر انحلال حکم 508
- اجرای برائت در شبهه موضوعیه در اقل و اکثر استقلالی 508
- مقتضای بررسی معنای بیان در قاعده قبح عقاب بلا بیان 509
- عدم اتمام حجّت با بیان کبرای قیاس فقط 510
- بررسی شبهه موضوعیه در اقل و اکثر ارتباطی 511
- بررسی وظیفۀ شاکّ در صورت تعلّق حکم به طبیعت 512
- پرسش: 513
- اشاره 514
- درس دویست و هشتاد و پنجم 514
- وظیفۀ مکلّف در صورت ترک جزء غفلتا 514
- اشتراک جزء بین حال توجه و غفلت از نظر مرحوم شیخ(ره) 515
- دلیل مرحوم شیخ(ره) بر بطلان عمل فاقد جزء در صورت غفلت 516
- بررسی کلام مرحوم شیخ(ره) از نظر مقام ثبوت و مقام اثبات 517
- طریقۀ شمول تکلیف نسبت به غافل 518
- بطلان ملازمه ثبوتی بین جزئیت جزء در حال عمد و غفلت 518
- اجرای اصاله البرائه از وجوب جزء در حال غفلت 519
- پرسش: 520
- رفع تکلیف از غافل در حال غفلت 522
- درس دویست و هشتاد و ششم 522
- اشاره 522
- وظیفۀ غافل از نظر میرزای شیرازی(ره) 523
- طریقۀ شمول تکلیف نسبت به غافل از نظر مقرر کلام شیخ(ره) 525
- لزوم تحریک و منبعث شدن از تکلیف 526
- عدم ترتب فایده بر تکلیف مستقل نسبت به غافل 527
- پرسش: 529
- درس دویست و هشتاد و هفتم 530
- اجرای برائت در جزء منسی در عبادت 530
- اشاره 530
- تفصیل بین نسیان فی بعض الوقت و مستوعب وقت از نظر اجرای برائت 531
- تمسّک به استصحاب در بعضی از موارد نسیان جزء 532
- عدم مجال برای اجرای اصل با وجود اطلاق 533
- بررسی تفصیل محقق نایینی(ره) در مورد عدم اجرای اصل با وجود اطلاق 534
- بررسی مبانی موجود از نظر اجرای برائت و قاعده اشتغال 535
- عدم اتصال زمان شک و یقین در استصحاب در محل بحث 537
- پرسش: 538
- اشاره 539
- درس دویست و هشتاد و هشتم 539
- اخلال به جزء در حال غفلت و نسیان 539
- بررسی ادلۀ اجتهادیه در محل بحث 540
- مقتضای اطلاق دلیل مرکب 541
- بررسی ادلۀ وارده در باب صلاه از نظر اطلاق و عدم آن 542
- بررسی ادلۀ وارده در باب جزئیت اجزا 543
- لازمۀ تبعیت حکم وضعی از حکم تکلیفی 543
- ارشادی بودن ادلۀ داله بر جزئیت اجزای عمل 544
- عدم تفاوت اوامر ارشادیه و مولویه از نظر عدم توجه به غافل 545
- پرسش: 547
- لازمۀ اطلاق دلیل جزئیت 549
- اشاره 549
- درس دویست و هشتاد و نهم 549
- تصوّر مولوی بودن وجوب اجزا 550
- حکم عقلی ضروری و عقلی غیرضروری و خصوصیت آن 551
- عدم تکلیف غافل از نظر حکم عقلی غیرضروری 553
- عدم تفاوت بین احکام عقلیه ضروریه و غیرضروریه 554
- لازمۀ قرار گرفتن حکم وضعی در طول حکم تکلیفی 555
- پرسش: 557
- درس دویست و نودم 558
- اشاره 558
- استفاده کردن اطلاق دلیل از مادۀ امر 558
- تبعیت مصالح و مفاسد از اوامر و نواهی 559
- تفکیک ماده و هیئت: اختصاص هیئت به غیرغافل و دخالت مطلقۀ تامه برای ماده 561
- عدم لزوم تصوّر انحلال در خطابات عامه 562
- وظیفۀ مکلف در موارد ابهام در جزئیت 564
- بررسی مفاد حدیث رفع نسبت به جزء منسی 565
- پرسش: 566
- اشاره 567
- بررسی استمداد از حدیث رفع برای جبران جزء منسی 567
- درس دویست و نود و یکم 567
- عدم تغایر مرکبات اعتباریه با اجزای آنها 568
- معنای تخصیص از نظر محققین، استعمال در معنای عمومی 570
- بررسی معنای تخصیص و تقیید از نظر حقیقت و مجازیت 570
- فرق بین تخصیص و تقیید به دلیل اولی و به دلیل ثانوی 571
- خصوصیت معنای کلمۀ رفع 572
- معنای رفع خطا و نسیان 573
- معنای تعلق رفع به منسی 574
- پرسش: 575
- مراد از تعلّق رفع به نسیان، در حدیث رفع 576
- اشاره 576
- درس دویست و نود و دوم 576
- مراد از رفع النسیان 578
- متعلق نسیان: طبیعت یا وجود یا عدم 581
- مراد از نسیان به وجود سوره یا به طبیعت سوره 582
- پرسش: 583
- اطلاق مقتضای دلیل جزئیت 584
- درس دویست و نود و سوم 584
- اشاره 584
- عدم قدرت حدیث رفع در برداشتن جزئیت در حال نسیان 585
- نقد استاد بر مسألۀ عدم قدرت حدیث رفع در برداشتن جزئیت در حال نسیان 586
- کلام دیگر مرحوم اراکی(ره) در هدف از رفع جزئیت 587
- بیان مرحوم آخوند(ره) در رابطۀ با حدیث رفع 588
- بیان استاد در مورد نظریه مرحوم آخوند(ره) دربارۀ حدیث رفع 589
- نفی جزئیت قبح عقاب بلا بیان در حال غفلت 591
- جواب مقایسۀ حدیث رفع با اطلاق دلیل جزئیت 591
- پرسش: 592
- حکم زیادۀ عمدی و سهوی در مأمور به 593
- امکان تصور نقیصه از نظر عقل و خصوصیت مرکبات اعتباریه 593
- اشاره 593
- درس دویست و نود و چهارم 593
- تصور زیاده در مأمور به از نظر عقل 595
- نظر عرف در باب زیاده در مأمور به 595
- کلام محقق اراکی(ره) در رابطه با زیاده در مأمور به 596
- مقدمۀ اول: لزوم هم سنخ بودن زائد با مزید فیه 596
- مقدمۀ دوم: لزوم حد داشتن مرکبات 598
- مقدمۀ سوم: نحوۀ اعتبار اجزاء مرکب 598
- فرق بین لحاظ عدم زیاده و لحاظ نکردن زیادی 599
- پرسش: 601
- درس دویست و نود و پنجم 602
- اشاره 602
- انواع تصوّر جزئیت در مقام اعتبار از نظر محقق اراکی(ره) 602
- خصوصیت نوع سوم نسبت به دو نوع دیگر 603
- عدم امکان تصور نوع دوم از انحاء تصور جزئیت 605
- خروج مقام اعتبار از مقام تصوّر زیادی در مأمور به 606
- پرسش: 608
- فهرست مطالب 609
- فهرست درسها 629
مباحث اصول عملیه (اصاله الاشتغال)
- مقام اول؛ تردید بین متباینین
- فرق امارات و اصول تنزیلیه
- تنبیهات اشتغال
- تکثر مخاطب و عدم انحلال خطاب واحد به متعدد
- شبهۀ غیر محصوره
- مقام ثانی؛ دوران امر بین اقل و اکثر
- اقل و اکثر در مطلق و مشروط
- اقل و اکثر در شبهات موضوعیه
- حکم زیادۀ عمدی و سهوی در مأمور به