سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 14 صفحه 368

سه تا تفصیل بحث کردیم و نتیجۀ بحث ما این شد که هیچ کدام از این تفصیلها در باب استصحاب تمام نیست، و«لا تنقض الیقین بالشک» دلیل بر حجیّت استصحاب است به نحو الاطلاق.

یک تفصیل، مربوط به شک در رافع و شک در مقتضی بود که این را مرحوم شیخ(ره) قائل شده بودند و ما این تفصیل را مطرح کردیم و نتیجۀ بحث، بطلان این تفصیل شد.

تفصیل دوم، تفصیل بین احکام شرعیّه - که از راه کتاب و سنت و امثال آن به دست می آید - و احکام شرعیه - که از راه عقل استفاده می شود، - بود که این تفصیل را هم مرحوم شیخ قائل بودند و ما بحث کردیم و نتیجۀ بحث، بطلان این تفصیل شد. تفصیل سوم هم تفصیل بین احکام وضعیّه و احکام تکلیفیّه بود که به تناسب آن، حکم وضعی مطرح شد و نتیجه در باب استصحاب، فرقی بین حکم وضعی و حکم تکلیفی از نظر استصحاب باقی نماند. البته شیخ در کتاب رسائل اقوال دیگری هم بیان کرده اند که آنها دیگر نیاز به تعرض و بحث ندارد. عمده همین سه قولی بود که آنها را با جوابشان ملاحظه فرمودید. لذا اصل بحث ما در باب استصحاب و اساس استصحاب تا اینجا تمام می شود.

از اینجا به بعد، وارد تنبیهات استصحاب می شویم، در تنبیهات استصحاب، از مراحل گذشته - که یکی اصل حجیت بود و یکی اطلاق الحجیّه، - فارغ شدیم؛ یعنی در مسألۀ حجیت استصحاب تفصیل مطرح نیست بلکه«لا تنقض الیقین بالشک باطلاقه» در تمام مراحل، حجیّت استصحاب را اثبات می کند.

تنبیهات بحث استصحاب تنبیه اول: دخالت عنوان یقین و شک در باب استصحاب

اولین تنبیه عبارت از این است که در«لا تنقض الیقین بالشک» عنوان یقین و شک، ذکر شده است و ظاهر این است که این دو عنوان در موضوع«لا تنقض» نقش موضوعی دارند، اینها دخالت در حکم دارند، یعنی عنوانشان عنوان مرآتیت نیست، البته اگر عنوان مرآتیت باشد، تنها این حرف در رابطۀ با یقین قابل ذکر است، در باب شک که اصلا ظاهر عبارت«لا تنقض الیقین بالشک» مخصوصا با توجه با آن نکته ای که ما در جواب از