سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 14 صفحه 562

مشروط به طهارت است، خیلی قوی تر باشد. لذا در روایت زراره و لو اینکه این معنا به صراحت ذکر نشده که شما حالا که استصحاب بقای وضو را جاری می کنید، می توانید با این استصحاب، نماز بخوانید. اما بالاخره آن طوری که انسان با همان ذهن صاف عرفی خودش از این روایت استفاده می کند، می فهمد که روایت می خواهد بگوید: استصحاب وضو کن، نماز انجام بده. سایر چیزهایی که مشروط به طهارت و وضو است، انجام بده.

پس روایت این معنا را کاملا دلالت می کند که«استصحاب الوضوء» برای نماز و اتیان به مأمور به به همان نحوی که مأمور به است، کفایت می کند.

در اینجا بعنوان اشکال کسی می تواند بگوید: مأمور به، صلات مقید به طهارت است و با استصحاب طهارت، شما نمی توانید صلات مقید به طهارت را، اثبات کنید مگر اینکه قائل به اصل مثبت بشوید. نه، جای این حرف نیست، روی هم رفته ما از روایت این معنا را استفاده می کنیم که مولا می خواهد انسان در حال نماز و مقارن با نماز، طهارت داشته باشد. عنوان معیّت مطرح است«صل مع الطهاره» در حال طهارت، این صلات واقع بشود. شما با استصحاب حال طهارت را ثابت می کنید، صلات هم که امر وجدانی خودتان است که در خارج انجام می دهید. پس ما از روایت زراره این نکته را کاملا استفاده می کنیم. اگر آنجا این طور شد، بین آنجا و بین ما نحن فیه، چه فرق می کند بین آنجا و بین این مثال صلاتی که الان می خواهیم بگوییم، چه فرق می کند؟ مثلا شما صلات عصر را نخواندید، حالا شک دارید که نهار، باقی است و یا نهار از بین رفت و لیل آمد جای نهار، اگر ما استصحاب بقای نهار کردیم و نماز را در همین زمان استصحاب نهار انجام دادیم، بین این و بین استصحاب طهارت، چه فرقی است؟

فرق میان استصحاب بقای نهار و استصحاب طهارت

آیا می توانیم بین استصحاب بقای نهار و استصحاب طهارت فرق قائل بشویم؟ بگوییم: در استصحاب طهارت، اصل مثبت نیست اما در ما نحن فیه، اصل مثبت است؟ با چه بیانی و با چه وجه فرقی بین این دو تا، استصحاب طهارت«صل مع الطهاره» را درست می کند، استصحاب نهار هم صلاتی را که واقع در نهار است، درست می کند و شما بیش از این لازم ندارید. نماز واقع در نهار باشد، امساک در ماه رمضان، واقع در نهار باشد، با استصحاب نهار و بقای نهار، این عنوان ثابت می شود. یک جزء به تعبد و یک