سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 175

شرعی دوم را مترتب می کنید؟ مدرک شما بر ترتب آن اثر شرعی دوم چیست؟ ولو اینکه لا تنقض اطلاق داشته باشد. اینجا آن حرف مرحوم شیخ هم نیست که بفرماید: قابلیت جعل ندارد، اینجا موضوعش لازم شرعی است، و لازم شرعی قابلیت جعل دارد، ولی در عین اینکه قابلیت جعل دارد لا تنقض نمی تواند شاملش بشود. لا تنقض در مستصحب جاری است، و معنای استصحاب جاری در مستصحب، ترتب خود این لازم شرعی است.

اما اثری که بر این لازم شرعی بار می شود، اثری که در رتبه متأخر به وساطت این لازم شرعی ترتب پیدا می کند، ترتب آن اثر چه منشأئی دارد و به چه مناسبت ترتب پیدا می کند؟ آیا آن اثر مستقیما اثر مستصحب است؟ فرض کردیم که نه، این در عرض لازم شرعی نیست، بلکه در طول لازم شرعی است. پس اثر مستصحب نخواهد بود. اگر اثر مستصحب نیست اثر لازم است، در اینجا ما می گوییم: لازم را شما ثابت بکنید، «لا تنقض الیقین بالشک» را در لازم پیاده بکنید تا اثر بر آن بار بشود. فرض این است که در لازم هم «لا تنقض الیقین بالشک» پیاده نمی شود برای اینکه این لازم، حالت سابقه وجودیه متیقنه ندارد. لذا عین آن اشکالی که در لوازم عقلیه و عادیه مطرح بود، اینجا مطرح می شود، به ضمیمۀ یک اشکال مهمی که ان شاء الله مطالعه بفرمایید.

پرسش:

1 - آیا آثار شرعیه بنابر معانی دوگانۀ«لا تنقض» ترتب پیدا می کند؟

2 - ارتباط«لا تنقض» به لوازم عقلیه و عادیه یا عدم آن را توضیح دهید.

3 - اشکال استاد به مرحوم آخوند(ره) در ابتنای مسأله بر اطلاق چیست؟

4 - اشکال به مرحوم شیخ(ره) در عدم قابلیت جعل تشریعی در لوازم را ذکر کنید.

5 - آیا خروج تخصصی آثار شرعیۀ لوازم عقلی و عادی از لا تنقض، ممکن است؟

6 - ترتب اثر شرعی دوم در جریان استصحاب چگونه ممکن است؟