سیری کامل در اصول فقه: دوره ده ساله دروس خارج اصول محمد فاضل لنکرانی جلد 15 صفحه 182

طهارت داری و یک شک در بقای طهارت و نباید این یقین را به شک شما نقض بکنید.

آیا یک چنین چیزی است. «لا تنقض الیقین بالشک» در مطهریّت ماء جاری می شود و یک چنین بیانی دارد. اما در«صدق العادل» که خبر محمد بن مسلم را می گیرد، معنایش این است که عباره اخری این است؛ یعنی«احکم بانّ هنا» خبری به نام خبر زراره تحقق دارد برای اینکه مخبر به محمد بن مسلم، إخبار زراره و خبر زراره است. پس«صدق العادل» در رابطۀ با زراره، موضوع درست می کند اما اینجا«لا تنقض الیقین بالشک» که در مطهریت ماء جاری می شود، نسبت به طهاره الید چه موضوعی برای ما درست می کند؟ چه چیزی«نقض الیقین بالشک» را ولو تعبدا در اینجا پیاده می کند؟

لزوم حفظ عنوان موضوع در قضیه حقیقیه

پس اگر مسأله به صورت قضیه حقیقیه یا به صورت قضیه طبیعیه هم مطرح باشد، قضیه حقیقیه باید عنوان موضوعش محفوظ باشد، قضیه طبیعیه باید عنوان موضوع و مصداق موضوعش محفوظ باشد؛ یعنی خبر العادل در رابطۀ با زراره درست کنیم، آنجا درست است اما اینجا چکار بکنیم؟ اینجا ما یک لا تنقض داریم. این«لا تنقض»، دیگر یک«لا تنقض» دیگری از آن متولد نمی شود اما آنجا از خبر محمد بن مسلم، یک خبر جدیدی درست می شود به نام خبر زراره که خبر زراره هم خودش یک مصداق روشنی برای«صدق العادل» است و فرد ظاهری برای همین عنوان«صدق العادل» است.

لذا اگر از راه قضیه حقیقیه و طبیعیه وارد بشویم، نمی توانیم آن نحوی که در باب خبر واحد پیاده شد، اینجا هم پیاده بکنیم. اما آن دو راه دیگر هم همینطور. شما می گویید:

عرف الغاء خصوصیت می کند.

(سؤال و... پاسخ استاد): خبر جدید به این لحاظ است که من و شما که اینجا نشسته ایم، یقین نداریم که زراره برای محمد بن مسلم چنین مسأله ای را نقل کرده است، ما علم غیب نداریم.

(سؤال و... پاسخ استاد): اگر این جوابی که ما عرض کردیم کنار بگذاریم، صدق العادل چطور می تواند هم موضوع را درست بکند و هم حکم درست بکند، کدام راه می تواند؟ پس شما هم همان قضیه حقیقیه و طبیعیه را می گویید.

اما آن دو راه دیگر هم نمی تواند نتیجه بخش باشد برای اینکه آن دو راه در خبر عادل